mass.xml.tr revision 368dfa95fcdacd74ae9c927fc66cec543ccb4a00
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?>
<!-- English Revision: 659902:884925 (outdated) -->
<!-- =====================================================
Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org>
Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org>
========================================================== -->
<!--
Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
contributor license agreements. See the NOTICE file distributed with
this work for additional information regarding copyright ownership.
The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
(the "License"); you may not use this file except in compliance with
the License. You may obtain a copy of the License at
Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
See the License for the specific language governing permissions and
limitations under the License.
-->
<manualpage metafile="mass.xml.meta">
<parentdocument href="./">Sanal Konaklar</parentdocument>
<title>Devingen olarak Yapılandırılan Kitlesel Sanal Barındırma</title>
<summary>
<p>Bu belgede sanal konakların sonu belirsiz bir şekilde artışı karşısında
Apache httpd sunucusunun nasıl daha verimli kullanılacağı açıklanmıştır.
</p>
</summary>
<section id="motivation"><title>Amaç</title>
örnekteki gibi, aslında hemen hemen birbirinin aynı çok sayıda
<code><VirtualHost></code> bölümü içereceği zaman yapılacaklar ile
ilgilidir.</p>
<example>
NameVirtualHost 111.22.33.44<br />
<VirtualHost 111.22.33.44><br />
<indent>
ServerName musteri-1.dom<br />
</indent>
</VirtualHost><br />
<VirtualHost 111.22.33.44><br />
<indent>
ServerName musteri-2.dom<br />
</indent>
</VirtualHost><br />
# blah blah blah<br />
<VirtualHost 111.22.33.44><br />
<indent>
ServerName musteri-N.dom<br />
</indent>
</VirtualHost>
</example>
<p>Ana fikir, tüm durağan <code><VirtualHost></code>
yapılandırmalarını devingen olarak çalışan tek bir
<code><VirtualHost></code> bölümüyle değiştirmektir. Bunun elbette
bazı getirileri olacaktır:</p>
<ol>
<li>Yapılandırma dosyanız küçüleceği için Apache daha çabuk
başlatılabilecek ve daha az bellek harcayacaktır.</li>
<li>Yeni sanal konakların eklenmesi, DNS’de yeni girdiler oluşturmak ve
dosya sisteminde bununla ilgili dizinleri açmak dışında biraz daha
basit olacaktır; en azından Apache’yi yeniden yapılandırmak ve yeniden
başlatmak zorunda kalmayacaksınız.</li>
</ol>
<p>Ana götürüsü ise her sanal konak için ayrı birer günlük dosyasına sahip
olamayacak olmanızdır. Öte yandan, dosya tanıtıcılarının sınırlı olması
nedeniyle bunu yapmayı zaten istemezsiniz. Günlük kayıtları için bir
fifo veya bir boru hattı oluşturmak ve diğer uçta çalışan bir süreç
vasıtasıyla günlükleri müşterilere paylaştırmak daha iyidir (ayrıca, bu,
istatistikleri toplamanızı da kolaylaştırır).</p>
</section>
<section id="overview"><title>Genel Bakış</title>
<p>Bir sanal konak iki bilgiye bakarak belirlenir: IP adresi ve HTTP
isteğindeki <code>Host:</code> başlığının içeriği. Devingen sanal
barındırma tekniği, isteği yerine getirmek için kullanılacak dosya
yoluna bu bilgiyi kendiliğinden girmek esasına dayanır. Bu, Apache 2.0
ile <module>mod_vhost_alias</module> kullanarak oldukça kolay
yapılabileceği gibi <module>mod_rewrite</module> da kullanılabilir. Bu
modüllerin her ikisi de öntanımlı olarak devre dışıdır. Bu tekniği
kullanmak isterseniz Apache’yi yeniden yapılandırıp derleyerek bu iki
modülü etkin duruma getirmeniz gerekir.</p>
<p>Devingen sanal konağı normal bir sanal konak gibi göstermek için bazı
şeyleri ’göstermelik’ olarak yapmak gerekir. Bunlardan en önemlisi,
Apache tarafından göreli URL’lerden normal URL’leri ve benzerlerini
üretmek için kullanılan sunucu ismidir. Sunucu ismi
<code>ServerName</code> yönergesi ile yapılandırılır ve CGI’ler
tarafından <code>SERVER_NAME</code> ortam değişkeni üzerinden
kullanılır. Çalışma anındaki asıl değer <directive module="core"
>UseCanonicalName</directive> yönergesi tarafından denetlenir.
<code>UseCanonicalName Off</code> olduğunda sunucu ismi isteğin
<code>Host:</code> başlık alanından elde edilir. <code>UseCanonicalName
DNS</code> belirtilmişse, sunucu ismi, sanal konağın IP adresinden
tersine DNS sorgusu yapılarak elde edilir. Birincisi isme dayalı sanal
konaklar tarafından ikincisi ise IP’ye dayalı sanal konaklar tarafından
kullanılır. Eğer Apache, istekte <code>Host:</code> başlığının olmayışı
veya DNS sorgusunun başarısız olması sebebiyle sunucu ismini elde
edemezse son çare olarak <code>ServerName</code> yönergesinde yazılı
değeri kullanır.</p>
<p>‘Göstermelik’ yapılan şeylerden biri de <code>DocumentRoot</code>
yönergesi ile yapılandırılan belge kök dizini olup CGI’ler tarafından
<code>DOCUMENT_ROOT</code> ortam değişkeni üzerinden kullanılır. Normal
yapılandırmada <module>core</module> modülü tarafından dosya isimlerini
URI’lere eşlerken kullanılır. Fakat sunucu devingen sanal konakları
kullanmak üzere yapılandırıldığında, eşleştirmeyi farklı yollardan yapan
başka bir modül devreye girer (<code>mod_vhost_alias</code> veya
<code>mod_rewrite</code>). <code>DOCUMENT_ROOT</code> ortam değişkenine
değerini atamaktan sorumlu olan bu iki modülden biri kullanılmazsa CGI
veya SSI belgeleri yanlış değerlerle üretilirler.</p>
</section>
<section id="simple"><title>Basit Devingen Sanal Konaklar</title>
<p>Yukarıda <a href="#motivation">Amaç</a> bölümünde özetlenen sanal konak
düzenlemesinin <code>mod_vhost_alias</code> kullanarak daha soysal bir
aşağıdadır.</p>
<example>
# sunucu ismini Host: başlığından elde edelim<br />
UseCanonicalName Off<br />
<br />
# Bu günlükleme biçiminde ilk alana bakarak<br />
# sanal konak günlükleri ayrıştırılabilir<br />
LogFormat "%V %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon<br />
<br />
# istekleri yerine getirmek için kullanılacak<br />
# dosya isimlerine sunucu ismini ekleyelim<br />
</example>
<p>Bu yapılandırmayı IP’ye dayalı sanal konaklar için kullanmak isterseniz
<code>UseCanonicalName Off</code> yerine <code>UseCanonicalName
DNS</code> yazmanız yeterlidir. Böylece dosya ismine eklenecek konak
ismi sanal konağın IP adresinden türetilir.</p>
</section>
<section id="homepages"><title>Sanal Kişisel Sayfalar Sistemi</title>
<p>Bu sistem, yukarıdaki yapılandırmanın bir ISS’nin kişisel sayfalar
sunucusuna uyarlanmasından başka bir şey değildir. Biraz daha karmaşık
dizinlerini ekleyebiliriz. Farklı olarak her sanal konak için bir tane
değil hepsi için bir tane <code>cgi-bin</code> olacaktır.</p>
<example>
# Son bölüm hariç yukarıdaki yapılandırma, burada...<br />
<br />
# sunucu ismine eklenecek dosya isimlerini oluşturalım<br />
<br />
# ortak cgi-bin dizini<br />
</example>
<p><module>mod_vhost_alias</module> belgesinde daha karmaşık
<code>VirtualDocumentRoot</code> örnekleri vardır.</p>
</section>
<section id="combinations"><title>Aynı Sunucuda Kişisel ve Kurumsal Sanal Konaklar</title>
<p>Daha karmaşık ayarlamalar yaparak Apache’inin normal
<code><VirtualHost></code> bölümlerini farklı kitlesel sanal konak
yapılandırmaları için kullanabilirsiniz. Örneğin, bireysel
müşterileriniz için bir IP adresiniz, kurumsal müşterileriniz için de
başka bir IP adresiniz olsun. Her biri için ayrı ayrı sanal konaklar
ayarlamak yerine aşağıdaki gibi bir yapılandırma kullanabilirsiniz:</p>
<example>
UseCanonicalName Off<br />
<br />
LogFormat "%V %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon<br />
<br />
<indent>
Options FollowSymLinks<br />
AllowOverride All<br />
</indent>
</Directory><br />
<br />
<indent>
Options FollowSymLinks<br />
AllowOverride None<br />
</indent>
</Directory><br />
<br />
<VirtualHost 111.22.33.44><br />
<indent>
ServerName kurumsal.iss.dom<br />
<br />
<br />
</indent>
</VirtualHost><br />
<br />
<VirtualHost 111.22.33.45><br />
<indent>
ServerName bireysel.iss.dom<br />
<br />
<br />
</indent>
</VirtualHost>
</example>
<note><title>Bilginize</title>
<p>Eğer ilk <code><VirtualHost></code> bölümü bir <directive
module="core">ServerName</directive> yönergesi içermezse ilgili IP
için ters DNS sorgusu yapılır. Eğer sorgudan elde edilen isim
sunucunun ismi değilse bu istenmeyen duruma bir çözüm olarak bir
eklenebilir.</p>
</note>
</section>
<section id="ipbased"><title>IP’ye dayalı sanal konakları daha verimli kılmak</title>
<p><a href="#simple">İlk örnekte</a> IP’ye dayalı sanal konaklar için
kullanılmak istenirse yapılandırmada neyin nasıl değiştirileceği
belirtilmişti. Her istek için ayrı bir DNS sorgusu gerekeceğinden bu
başarım düşmesine yol açar. DNS sorgusu ihtiyacını ortadan kaldırmak
için, bir çözüm olarak dosya sistemi, konak isimleri yerine IP
adreslerine göre düzenlenebilir. Günlük kayıtları da IP adreslerine göre
ayrıştırılacak şekilde ayarlanabilir.</p>
<example>
# Sunucu ismini IP adresinden ters DNS sorgusu ile elde edelim<br />
UseCanonicalName DNS<br />
<br />
# Günlük kayıtları IP adreslerine göre ayrıştırılabilsin<br />
LogFormat "%A %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon<br />
<br />
# dosya isimleri IP adreslerini içersin<br />
</example>
</section>
<section id="simple.rewrite"><title><code>mod_rewrite</code> ile Kurumsal Müşteriler Sistemi</title>
örnekteki</a> gibi elde edilmiştir. İlk yarı, bazı değişiklikler dışında
yukarıdaki örneğe çok benzer. Bu değişiklikler yapılandırmanın
<code>mod_rewrite</code> bölümünün düzgün çalışması ve geriye doğru
uyumluluk için gereklidir. İkinci yarı, asıl işi yapan
<code>mod_rewrite</code> yapılandırmasını içerir.</p>
<p>Biraz uzmanlık gerektiren bazı kısımlar var: Öntanımlı olarak
<code>mod_rewrite</code> diğer (<code>mod_alias</code>, vs. gibi) URI
dönüşüm modüllerinden önce çalışır. Dolayısıyla bu modülleri kullanmak
isterseniz, <code>mod_rewrite</code>’ı bunlara izin verecek şekilde
yapılandırmalısınız. Ayrıca her devingen sanal konağa eşdeğer bir
<code>ScriptAlias</code> yapmak için de biraz büyü yapmak gerekir.</p>
<example>
# Sunucu ismini Host: başlığınıdan alalım.<br />
UseCanonicalName Off<br />
<br />
# Günlük dosyasından bilgileri ayıklayabilelim.<br />
LogFormat "%{Host}i %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon<br />
<br />
<indent>
# ScriptAlias için yaptıklarımızla CGI betiklerini<br />
# çalışmaya zorlayamayacağımızdan ExecCGI burada gerekli.<br />
Options FollowSymLinks ExecCGI<br />
</indent>
</Directory><br />
<br />
# İşin zor yanına geldik.<br />
<br />
RewriteEngine On<br />
<br />
# Host: başlığından elde edilen sunucu isminde harf<br />
# büyüklükleri çeşitli olabilir. Hepsini küçük harf yapalım.<br />
RewriteMap lowercase int:tolower<br />
<br />
## önce normal belgelerle anlaşalım:<br />
# Alias /icons/ çalışsın - diğer rumuzlar için yineleyelim<br />
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/icons/<br />
# CGI’ler de çalışsın.<br />
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/cgi-bin/<br />
# Biraz da büyü yapalım.<br />
RewriteRule ^/(.*)$ /siteler/${lowercase:%{SERVER_NAME}}/belgeler/$1<br />
<br />
## Artık CGI’lerle anlaşabiliriz. - Bir eylemci isteyelim.<br />
RewriteCond %{REQUEST_URI} ^/cgi-bin/<br />
RewriteRule ^/(.*)$ /siteler/${lowercase:%{SERVER_NAME}}/cgi-bin/$1 [H=cgi-script]<br />
<br />
# Bu kadar!
</example>
</section>
<section id="homepages.rewrite"><title><code>mod_rewrite</code> ile Kişisel Sayfalar Sistemi</title>
<p>Burada da <a href="#homepages">ikinci örnekte</a> yaptıklarımızı
yapıyoruz.</p>
<example>
RewriteEngine on<br />
<br />
RewriteMap lowercase int:tolower<br />
<br />
# CGI’ler çalışsın.<br />
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/cgi-bin/<br />
<br />
# konak ismi doğru mu bakalım yoksa RewriteRule çalışmaz.<br />
RewriteCond ${lowercase:%{SERVER_NAME}} ^www\.[a-z-]+\.isp\.dom$<br />
<br />
# URI’nin başına sanal konak ismini ekleyelim.<br />
# [C], bunu bitirdikten sonra, sonraki rewrite ile devam et demek.<br />
RewriteRule ^(.+) ${lowercase:%{SERVER_NAME}}$1 [C]<br />
<br />
# Artık asıl dosya ismini oluşturabiliriz.<br />
RewriteRule ^www\.([a-z-]+)\.isp\.dom/(.*) /home/$1/$2<br />
<br />
# Ortak CGI dizinini tanımlayalım.<br />
</example>
</section>
<section id="xtra-conf"><title>Sanal konaklar için ayrı bir yapılandırma dosyası kullanmak</title>
<p>Burada, sanal konak isimlerinden belge kök dizini elde ederken
<module>mod_rewrite</module> modülünün daha gelişkin özelliklerinden
yararlanarak isimleri ayrı bir dosyadan okutacağız. Bu, esnekliği
artırır ama daha karmaşık bir yapılandırma gerekir.</p>
<example>
# ...<br />
</example>
<example>
RewriteEngine on<br />
<br />
RewriteMap lowercase int:tolower<br />
<br />
# Eşlem dosyasını tanımlayalım<br />
<br />
# Rumuzları yukarıdaki gibi halledelim.<br />
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/icons/<br />
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/cgi-bin/<br />
RewriteCond ${lowercase:%{SERVER_NAME}} ^(.+)$<br />
# Eşlemeyi dosyalar için de yapalım.<br />
RewriteCond ${vhost:%1} ^(/.*)$<br />
<br />
RewriteCond %{REQUEST_URI} ^/cgi-bin/<br />
RewriteCond ${lowercase:%{SERVER_NAME}} ^(.+)$<br />
RewriteCond ${vhost:%1} ^(/.*)$<br />
</example>
</section>
</manualpage>