<?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?>

<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "/style/manualpage.dtd">

<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="/style/manual.tr.xsl"?>

<manualpage metafile="details.xml.meta">

<parentdocument href="./">Sanal Konaklar</parentdocument>

<title>Sanal Konak Eşlemenin Derinliğine İncelenmesi</title>

<summary>

<p>Sanal konak kodu <strong>Apache 1.3</strong> sürümünde baştan yeniden

yazıldı. Bu belgede, bir istek aldığında Apache’nin hangi sanal konak

ile hizmet sunacağına nasıl karar verdiği açıklanmaya çalışılmıştır.

<directive module="core">NameVirtualHost</directive> yönergesi sayesinde

sanal konak yapılandırması 1.3 sürümünün öncesine göre daha kolay ve

daha güvenilir hale gelmiştir.</p>

<p>Sanal konakların nasıl çalıştığını öğrenmeden sadece çalıştırmak

isterseniz doğrudan <a href="examples.html">örneklerin bulunduğu

sayfaya</a> bakabilirsiniz.</p>

</summary>

<section id="configparsing"><title>Yapılandırma Dosyasının Çözümlenmesi</title>

<p>Bu belgede <code>&lt;VirtualHost&gt;</code> bölümleri dışında kalan

tanımlardan bahsederken <em>ana_sunucu</em>, <directive type="section"

module="core">VirtualHost</directive> bölümlerindeki tanımlamalardan

bahsederken <em>sankonlar</em> diyeceğiz.</p>

<p><directive module="mpm_common">Listen</directive>,

<directive module="core">ServerName</directive>,

<directive module="core">ServerPath</directive> ve

<directive module="core">ServerAlias</directive> yönergeleri bir sunucu

yapılandırmasının her yerinde karşımıza çıkabilir. Bununla birlikte,

sunucu dahilinde son göründükleri yerlerde önceki eşdeğerlerini geçersiz

kılarlar.</p>

<p><code>Listen</code> yönergesinin ana_sunucu için öntanımlı değeri

80’dir. <code>ServerPath</code> ve <code>ServerAlias</code>

yönergelerinin ana_sunucu için öntanımlı değerleri yoktur. Öntanımlı

<code>ServerName</code> değeri ise sunucunun IP adresinden elde

edilir.</p>

<p>Ana_sunucu <code>Listen</code> yönergesinin iki işlevi vardır. Biri

Apache’nin dinleyeceği öntanımlı ağ portunu belirlemek, diğeri ise

yönlendirmeler sırasında mutlak URI’lerde kullanılan port numarasını

belirlemektir.</p>

<p>Ana_sunucunun aksine sankonların portları Apache‘nin dinleyeceği

portlar üzerinde etkili değildir.</p>

<p><code>VirtualHost</code> yönergesinde görünen her adresin seçimlik bir

portu olabilir. Eğer bir port belirtilmemişse öntanımlı olarak

ana_sunucunun son <code>Listen</code> yönergesinin değeri kullanılır.

Port olarak <code>*</code> belirtildiği takdirde bütün portlar dinlenir.

Adreslerin tamamını (DNS sorgularındaki çoklu A kayıtları dahil) içeren

kümeye sankonların <em>adres kümesi</em> denir.</p>

<p><directive module="core">NameVirtualHost</directive> yönergesi ilk

sankonun IP adresi için kullanılmadığı takdirde bu IP adresine sahip ilk

sankon IP’ye dayalı sankon olarak ele alınır. IP adresi olarak

<code>*</code> belirtmek de mümkündür.</p>

<p>Eğer isme dayalı sankonlar kullanılacaksa <code>NameVirtualHost</code>

yönergesinin bu isme dayalı sankonların IP adresi kümesini içermesi

<em>gerekir</em>. Başka bir deyişle, yapılandırma dosyanızın

<code>NameVirtualHost</code> yönergesine sankonların sunucu isimlerinin

karşı düştüğü IP adresini yazmalısınız.</p>

<p>Çok sayıda <code>NameVirtualHost</code> yönergesi belirtebilirse de her

IP:port çifti için birden fazla <code>NameVirtualHost</code> yönergesi

belirtilmemelidir.</p>

<p>Aşağıdaki iki örneğin eşdeğer olması için <code>NameVirtualHost</code>

ve <code>VirtualHost</code> yönergelerinin sıralamasının bir önemi

yoktur. (Sadece <em>tek</em> adreslik küme içindeki

<code>VirtualHost</code> yönergelerinin sırası önemlidir; aşağıya

bakınız:)</p>

<table><tr>

<td><example>

NameVirtualHost 111.22.33.44<br />

&lt;VirtualHost 111.22.33.44&gt;<br />

# sunucu A<br />

...<br />

&lt;/VirtualHost&gt;<br />

&lt;VirtualHost 111.22.33.44&gt;<br />

# sunucu B<br />

...<br />

&lt;/VirtualHost&gt;<br />

<br />

NameVirtualHost 111.22.33.55<br />

&lt;VirtualHost 111.22.33.55&gt;<br />

# sunucu C<br />

...<br />

&lt;/VirtualHost&gt;<br />

&lt;VirtualHost 111.22.33.55&gt;<br />

# sunucu D<br />

...<br />

&lt;/VirtualHost&gt;

</example></td>

<td><example>

&lt;VirtualHost 111.22.33.44&gt;<br />

# sunucu A<br />

&lt;/VirtualHost&gt;<br />

&lt;VirtualHost 111.22.33.55&gt;<br />

# sunucu C<br />

...<br />

&lt;/VirtualHost&gt;<br />

&lt;VirtualHost 111.22.33.44&gt;<br />

# sunucu B<br />

...<br />

&lt;/VirtualHost&gt;<br />

&lt;VirtualHost 111.22.33.55&gt;<br />

# sunucu D<br />

...<br />

&lt;/VirtualHost&gt;<br />

<br />

NameVirtualHost 111.22.33.44<br />

NameVirtualHost 111.22.33.55<br />

<br />

</example></td>

</tr></table>

<p>(Okuma kolaylığı bakımından soldaki sürümü tercih etmenizi öneririz.)

</p>

<p><code>VirtualHost</code> yönergesi çözümlendikten sonra sankon

sunucusuna yönergedeki ilk isme atanmış portun öntanımlı olduğu bir

<code>Listen</code> verilir.</p>

<p>Eğer tüm <code>VirtualHost</code> isimlerinin listesi aynı adres

kümesine çözümleniyorsa bu isimler birer <code>ServerAlias</code> gibi

ele alınırlar (bir <code>ServerAlias</code> yönergesi ile geçersiz

kılınmadıkça). Bir sankon tanımından sonra gelen <code>Listen</code>

satırlarının o sankonun adres kümesine atanmış portlara bir etkisinin

olmayacağına dikkat ediniz.</p>

<p>İsim listeleri IP adreslerine göre gruplanır ve bir çiftler tablosuna

kaydedilir. Eğer IP adresi bir <code>NameVirtualHost</code> yönergesinde

kullanılmışsa, liste bu IP adresi için tanımlanmış tüm sankonları

içerir. Eğer bu IP adresinin tanımlandığı bir sankon yoksa o

<code>NameVirtualHost</code> yönergesi yoksayılır ve günlüğe bir hata

kaydı düşülür. IP’ye dayalı sankonlar için çiftler listesinde isim

alanları boştur.</p>

<p>Çiftler listesini işleyen işlevin hızı nedeniyle bir istek sırasında IP

adresine göre gruplama yaparken kaynak harcaması en düşük düzeyde olur

hatta neredeyse hiç olmaz. Ek olarak, tablo, IP adresinin son

sekizlisindeki değişikliklere göre de en iyilenir.</p>

<p>Her sankon için bazı değerler öntanımlı olarak atanır. Bunların

başlıcaları:</p>

<ol>

<li>Sankon bir <directive module="core">ServerAdmin</directive>

yönergesi içermiyorsa,

<directive module="core">ResourceConfig</directive>,

<directive module="core">AccessConfig</directive>,

<directive module="core">Timeout</directive>,

<directive module="core">KeepAliveTimeout</directive>,

<directive module="core">KeepAlive</directive>,

<directive module="core">MaxKeepAliveRequests</directive>,

<directive module="core">ReceiveBufferSize</directive> ve

<directive module="core">SendBufferSize</directive> yönergeleri için

öntanımlı değerler ana_sunucudaki eşdeğerlerinden miras alınır. (Yani,

bu yönergeler için ana_sunucudaki son değerler miras alınır.)</li>

<li>Sankon için öntanımlı dizin erişim izinlerinin tanımlandığı "arama

öntanımlıları" ana_sunucununkilere katılır. Buna her modülün dizinlere

özgü yapılandırma bilgileri dahildir.</li>

<li>Her modülün ana_sunucudaki sunuculara özgü yapılandırmaları sankon

sunucusununkilerle katıştırılır.</li>

</ol>

<p>Esasen, ana_sunucu, sankon sunucularını oluştururken bir öntanımlılar

listesi veya öntanımlı değerlere dayanak noktası olarak ele alınır.

Fakat bu ana_sunucu tanımlarının yapılandırma dosyasındaki yerlerinin

saptanmasının konumuzla ilgisi yoktur; ana_sunucu yapılandırmasının

tamamı son katıştırma yapılacağı zaman çözümlenir. Bu bakımdan,

ana_sunucu tanımlarından bir kısmı sankon tanımlarından sonra yer alsa

bile sankon tanımlarında etkili olabilir.</p>

<p>Eğer, bu noktada ana_sunucu hiçbir <code>ServerName</code> satırı

içermiyorsa <program>httpd</program> programının çalıştığı makinenin

konak ismi öntanımlıdır. Ana_sunucunun <code>ServerName</code> için

yaptığı DNS sorgusundan dönen IP adreslerine <em>ana_sunucu adres

kümesi</em> diyoruz.</p>

<p>Tanımsız <code>ServerName</code> alanları için bir isme dayalı sankon,

sankonu tanımlayan <code>VirtualHost</code> yönergesinde belirtilen ilk

adresi öntanımlı değer kabul eder.</p>

<p>Sihirli <code>_default_</code> sankonları için ana_sunucunun

<code>ServerName</code> değeri kullanılır.</p>

</section>

<section id="hostmatching"><title>Sanal Konağın Belirlenmesi</title>

<p>Sunucu bir istek durumunda hangi sankonun kullanılacağını şöyle

belirler:</p>

<section id="hashtable"><title>Değer çiftleri tablosu aranır</title>

<p>Bir istemci tarafından bağlantı ilk yapıldığında önce IP-isim çiftleri

tablosunda istemcinin bağlandığı IP adresi için bir arama yapılır.</p>

<p>Arama başarısız olursa (IP adresi yoksa) hizmet, istekte belirtilen

port için bir <code>_default_</code> sankon varsa, o sankondan, yoksa

ana_sunucudan sunulur.</p>

<p>Eğer çiftler tablosunda IP adresi yoksa port numarası ile eşleştirme

çabası ayrıca, diğer isme dayalı sanal konaklardaki gibi ard arda ele

alınmayı gerektiren <code>NameVirtualHost *</code> durumundaki bir

girdiyle sonuçlanabilir.</p>

<p>Arama sonucunda tabloda IP adresi bulunursa sonraki adım hizmetin bir

IP’ye dayalı sankondan mı yoksa isme dayalı bir sankondan mı

sunulacağına karar vermektir.</p>

</section>

<section id="ipbased"><title>IP’ye dayalı sankon</title>

<p>Eğer tabloda bulduğumuz girdinin isim alanları boşsa bir IP’ye dayalı

sanal konak bulmuşuz demektir. Artık karar vermek için başka bir şey

yapmaya gerek yoktur ve istek bu sankondan sunulur.</p>

</section>

<section id="namebased"><title>İsme dayalı sankon</title>

<p>Tabloda bulduğumuz girdi için bir isim listesi varsa bir isme dayalı

sankon sözkonusudur. Bu isim listesi, sankonları, ilgili

<code>VirtualHost</code> bölümlerinin yapılandırma dosyasında yer alış

sırasına göre içerir.</p>

<p>Bu listedeki ilk sankon (yapılandırma dosyasında belirtilen IP adresine

sahip ilk sankon) en yüksek önceliğe sahiptir ve sunucu ismi

belirtilmeyen veya <code>Host:</code> başlık alanı olmayan istekleri bu

sankon karşılar.</p>

<p>Eğer istemci bir <code>Host:</code> başlık alanı ile istek yapmışsa

liste bu sankon için aranır ve hizmet <code>ServerName</code> veya

<code>ServerAlias</code> ile ilk eşleşmenin sağlandığı sankondan

sunulur. <code>Host:</code> alanında bir port belirtilebilirse de Apache

daima istemcinin isteği gönderdiği portu gerçek port kabul eder.</p>

<p>Eğer istemci <code>Host:</code> başlık alanı bulunmayan bir HTTP/1.0

isteği yapmışsa istemcinin hangi sankona bağlanmayı denediğini bilemeyiz

ve istekteki URI ile mevcut <code>ServerPath</code> değerini

eşleştirmeye çalışırız. Listedekilerden ilk eşleşen yola sahip sankondan

hizmeti sunarız.</p>

<p>İstekle eşleşen bir sankon bulunamazsa IP listesinde istemcinin

bağlandığı portla eşleşen ilk sankondan hizmeti sunarız.</p>

</section>

<section id="persistent"><title>Kalıcı bağlantılar</title>

<p>Yukarıda açıklanan IP araması belli bir TCP/IP oturumunda bir defaya

mahsus yapıldığı halde bir kalıcı/KeepAlive bağlantı sırasında her istek

için ayrı bir arama yapılır. Başka bir deyişle, bir istemci tek bir

kalıcı bağlantı üzerinde farklı isme dayalı sankonlardan sayfa talebinde

bulunabilir.</p>

</section>

<section id="absoluteURI"><title>Mutlak URI</title>

<p>Eğer istekte belirtilen URI bir mutlak URI ise ve istek yapılan konak

ismi ve port ana sunucuyla veya sankonlardan biriyle eşleşiyorsa,

şema/konakadı/port öneki ayrılır ve elde edilen göreli URI ilgili

sankondan veya ana sunucudan sunulur. Eğer bir eşleşme sağlanamazsa

URI’ye dokunulmaz ve istek bir vekil isteği olarak ele alınır.</p>

</section>

<section id="observations"><title>İzlenimler</title>

<ul>

<li>Bir isme dayalı sankon asla bir IP’ye dayalı sankon ile (veya tersi)

etkileşime girmez. IP’ye dayalı sankonlara sadece kendi adres

kümesindeki bir IP adresi üzerinden erişilebilir, asla başka bir

adresten erişilemez. Aynısı isme dayalı sankonlara da uygulanır;

onlara sadece bir <code>NameVirtualHost</code> yönergesi ile

tanımlanmış adres kümesindeki bir IP adresi üzerinden

erişilebilir.</li>

<li>Bir IP’ye dayalı sankon için asla <code>ServerAlias</code> ve

<code>ServerPath</code> değerine bakılmaz.</li>

<li>Yapılandırma dosyası içinde isme/IP’ye dayalı ve

<code>_default_</code> sankonlar ile <code>NameVirtualHost</code>

yönergelerinin yer alış sırasının birbirlerine göre bir önemi yoktur.

Sıralama sadece aynı IP adresine sahip isme dayalı sankonlar arasında

önemlidir. Aynı adres kümesine mensup isme dayalı sankonlardan

yapılandırma dosyasında ilk sırada yer alanı en yüksek önceliğe

sahiptir.</li>

<li>Güvenlik saikiyle, eşleştirme işlemi sırasında <code>Host:</code>

başlık alanında belirtilen port asla kullanılmaz. Apache daima

istemcinin bağlantı kurduğu gerçek portu kullanır.</li>

<li>Değeri başka bir <code>ServerPath</code> yönergesinin değeri için

önek olan bir <code>ServerPath</code> yönergesi yapılandırma

dosyasında daha önce yer alıyorsa sonrakiyle eşleşme asla

gerçekleşmez. (Bu belirsizliği giderecek bir <code>Host:</code> başlık

alanının mümkün olmadığı varsayılır.)</li>

<li>Eğer tek bir IP adresine sahip IP’ye dayalı iki sankon varsa eşleşme

daima yapılandırma dosyasında ilk yer alanla gerçekleşir. Böyle bir

şey kasten yapılmaz. Sunucu böyle bir durumu saptadığında hata

günlüğünde bir uyarı verecektir.</li>

<li>Bir <code>_default_</code> sankon sadece istekle eşleşen bir IP

adresi bulunamadığında port numarası eşleştiği takdirde isteğe hizmet

sunabilir. Port düzeyinde eşleşmenin olabilmesi için isteğin geldiği

port ile sankon için belirtilen port eşleşmelidir. Olası tüm portlarla

eşleşmeyi sağlamak üzere yıldız imi (<code>_default_:*</code>

şeklinde) kullanılabilir. Aynı şey <code>NameVirtualHost *</code>

sankonlarına da uygulanır.</li>

<li>Ana_sunucunun bir isteğe hizmet sunabilmesi için istemcinin

bağlandığı IP adresi ve port hiçbir yerde belirtilmemiş ve

<code>_default_</code> dahil hiçbir sankon ile eşleşme sağlanamamış

olmalıdır. Başka bir deyişle, istemcinin bağlandığı port ile eşleşen

bir <code>_default_</code> sankon olmadıkça adres ve port belirtmeyen

bir isteğe ana_sunucu yanıt verecektir.</li>

<li><code>Host:</code> başlık alanı içermeyen veya hedefi bilinmeyen bir

istek geldiği takdirde, eğer bu istemcinin bağlandığı adres ve port

için (örneğin, <code>NameVirtualHost</code> ile) tanımlanmış bir isme

dayalı sankon varsa bu isteğe ne ana_sunucu ne de bir

<code>_default_</code> sankon hizmet sunabilir.</li>

<li><code>VirtualHost</code> yönergelerinde asla DNS isimleri

belirtmemelisiniz. Aksi takdirde sunucuyu başlatma sırasında DNS

sorgusu yapmaya zorlamış olursunuz. Listelenen tüm alanlar için DNS

üzerinde tam denetime sahip değilseniz bu ayrıca bir güvenlik

tehdidine yol açar. Bu konuda daha ayrıntılı bilgi edinmek için <a

href="/dns-caveats.html">DNS ile ilgili konular ve Apache</a>

belgesine bakınız.</li>

<li><code>ServerName</code> her sankon için ayrı ayrı belirlenmiş

olmalıdır. Aksi takdirde her sankon için bir DNS sorgusu gerekir.</li>

</ul>

</section>

</section>

<section id="tips"><title>İpuçları</title>

<p><a href="/dns-caveats.html#tips">DNS konuları</a> sayfasındaki

ipuçlarına ilaveten burada da bazı ipuçları bulacaksınız:</p>

<ul>

<li>Ana_sunucu tanımlarının hepsini <code>VirtualHost</code>

tanımlarının öncesinde bitirin. Bu ayrıca yapılandırmanızın

okunabilirliğini de arttırır; <code>VirtualHost</code> tanımlarının

sonrasına sarkan yapılandırmaların katıştırılması işlemi tüm sanal

konakları etkileyebilen tanımlar bakımından bir

karışıklığa/belirsizliğe sebep olabilir.)</li>

<li>Birbirleriyle ilgili <code>NameVirtualHost</code> ve

<code>VirtualHost</code> tanımlarını okunabilirliği arttırmak için

gruplayın.</li>

<li>Değeri başka bir <code>ServerPath</code> için önek olan tanımlamalar

yapmaktan kaçının. Bundan kaçınamıyorsanız, yolu uzun olanı yolu kısa

olanın öncesine yerleştirin. Örneğin, "ServerPath /abc/def" önce

"ServerPath /abc" sonra yer alsın.</li>

</ul>

</section>

</manualpage>