<?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?>

<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "/style/manualpage.dtd">

<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="/style/manual.tr.xsl"?>

<manualpage metafile="new_features_2_0.xml.meta">

<title>Apache 2.0’da Yeni olan Özellikler</title>

<summary>

<p>Bu belgede Apache HTTP Sunucusunun 1.3 ve 2.0 sürümleri arasındaki

başlıca değişikliklerin bazılarına değinilmiştir.</p>

</summary>

<seealso><a href="upgrading.html">1.3’ten 2.0’a Yükseltme</a></seealso>

<section id="core">

<title>Çekirdekteki Gelişmeler</title>

<dl>

<dt>Unix Evreleri</dt>

<dd>POSIX evreleri desteği olan Unix sistemlerinde Apache, çok evreli

kipte çok süreçlilik şeklinde melez bir yapıda çalışır. Bu bir çok

bakımdan ölçeklenebilirliği arttırsa da bütün yapılandırmalarda

sağlanamaz.</dd>

<dt>Yeni Paket Derleme Sistemi</dt>

<dd>Yeni kaynak paketi derleme sistemi <code>autoconf</code> ve

<code>libtool</code>’a dayalı olarak sıfırdan, yeni baştan yazıldı.

Böylece Apache’nin paket yapılandırma sistemi diğer paketlerinkiyle

benzerlik kazanmış oldu.</dd>

<dt>Çok Sayıda Protokol Desteği</dt>

<dd>Apache artık çok sayıda protokol ile hizmet sunacak bir alt yapıya

sahiptir. Örneğin, <module>mod_echo</module> modülü bu amaçla

yazılmıştır.</dd>

<dt>Unix dışı platformalara daha iyi destek</dt>

<dd>Apache 2.0 sürümleri, BeOS, OS/2, Windows gibi Unix olmayan

platformlarda daha hızlı ve daha kararlı çalışacak duruma

getirilmiştir. Genelde iyi geliştirilmemiş olan dolayısıyla istenen

başarımı sağlayamayan POSIX taklit katmanlarının kullanımından

vazgeçilmiş, platforma özgü <a href="mpm.html">çok süreçlilik

modülleri</a> (MPM) ve Apache Taşınabilirlik Arayüzü (APR) sayesinde

bu platformlar artık kendi doğal programlama arayüzleriyle

gerçeklenir olmuştur.</dd>

<dt>Yeni Apache Programlama Arayüzü</dt>

<dd>Modüller için kullanılan programlama arayüzü 2.0 sürümüyle önemli

değişikliklere uğramıştır. 1.3 sürümünde görülen modüllerle ilgili

sıralama/öncelik sorunlarının çoğu giderilmiştir. 2.0 sürümü bu

işlemleri daha bir özdevimli yapar olmuştur; daha fazla esneklik

sağlamak için artık kancalı modül sıralaması kullanılabilmektedir.

Ayrıca, arayüze, Apache sunucu çekirdeğini yamamaya gerek kalmadan

modüllerle sunucu yeteneklerinin arttırılabilmesini sağlayan yeni

çağrılar eklenmiştir.</dd>

<dt>IPv6 Desteği</dt>

<dd>IPv6’nın Apache Taşınabilirlik Arayüzü kütüphanesi tarafından

desteklendiği sistemlerde Apache öntanımlı olarak IPv6 soketlerini

dinler. Bundan başka, <directive module="mpm_common"

>Listen</directive>, <directive module="core"

>NameVirtualHost</directive> ve <directive module="core"

>VirtualHost</directive> yönergelerinin IPv6 sayısal adres

dizgelerini desteklemesi sağlanmıştır.<br />Örnek: <code>Listen

[2001:db8::1]:8080</code></dd>

<dt>Süzme</dt>

<dd>Apache modülleri, artık, sunucuya teslim edilen veya sunucudan

teslim alınan içerik akımları üzerinde süzgeç gibi davranacak şekilde

yazılabilmektedir. Bu sayede, örneğin CGI betiklerinin çıktılarının

<module>mod_include</module> modülünün <code>INCLUDES</code> süzgeci

kullanılarak SSI yönergeleri için çözümlenmesi mümkündür. CGI

programlarının birer eylemci olarak davranması gibi,

<module>mod_ext_filter</module> modülü de harici programların birer

süzgeç olarak davranabilmesini mümkün kılar.</dd>

<dt>Çok Dilli Hata Yanıtları</dt>

<dd>Hata yanıtlarının tarayıcılara yönelik iletileri artık SSI

belgeleri kullanılarak çeşitli dillerde sağlanabilmektedir. Bunlar

ayrıca yönetici tarafından görünüş ve kullanışlılık tutarlılığı

bakımından kişiselleştirilebilmektedir.</dd>

<dt>Basitleştirilmiş Yapılandırma</dt>

<dd>Bazı yönergelerle ilgili kafa karışıklıkları giderilmiştir.

Bilhassa belli bir IP adresini dinlemek için kullanılan

<code>Port</code> ve <code>BindAddress</code> yönergeleri ile ilgili

karışıklığın önüne geçmek için sadece <directive module="mpm_common"

>Listen</directive> yönergesi yeterli olmaktadır. <directive

module="core">ServerName</directive> yönergesi ise sadece yönlendirme

ve sanal konak tanıma amacıyla sunucu ismi ve port belirtiminde

kullanılmaktadır.</dd>

<dt>Doğal Windows NT Unicode Desteği</dt>

<dd>Apache 2.0, Windows NT üzerinde artık tüm dosya sistemi

kodlamalarında utf-8 kullanmaktadır. Bu destek, Windows 2000 ve

Windows XP dahil tüm Windows NT temelli sistemlere çok dillilik

desteğini sağlamak üzere mevcut Unicode dosya sistemine doğrudan

uyarlanır. <em>Dosya sisteminde makinenin yerel karakter kodlamasını

kullanan kullanan Windows 95, 98 ve ME için bu destek

yoktur.</em></dd>

<dt>Düzenli İfade Kütüphanesi Güncellemesi</dt>

<dd>Apache 2.0’da <a href="http://www.pcre.org/">Perl uyumlu düzenli

ifade kütüphanesi</a> bulunur. Tüm düzenli ifadelerde artık çok daha

güçlü olan Perl 5 sözdizimi kullanılmaktadır.</dd>

</dl>

</section>

<section id="module">

<title>Modüllerdeki Gelişmeler</title>

<dl>

<dt><module>mod_ssl</module></dt>

<dd>Apache 2.0’da yeni olan bu modül, OpenSSL tarafından sağlanan

SSL/TLS şifreleme protokollerine bir arayüzdür.</dd>

<dt><module>mod_dav</module></dt>

<dd>Apache 2.0’da yeni olan bu modül, site içeriğinin destek ve bakımı

için HTTP dağıtık yazım ve sürüm yönetimi (DAV - Distributed

Authoring and Versioning) belirtimini gerçekler.</dd>

<dt><module>mod_deflate</module></dt>

<dd>Apache 2.0’da yeni olan bu modül sayesinde ağ band genişliğinden

daha verimli yararlanabilmek için içeriğin sıkıştırılarak

gönderilmesini talep eden tarayıcıların desteklenmesi mümkün

olmuştur.</dd>

<dt><module>mod_auth_ldap</module></dt>

<dd>Apache 2.0.41’de yeni olan bu modül, HTTP temel kimlik

doğrulamasında kullanılan delillerin saklanması için LDAP

veritabanının kullanılabilmesini mümkün kılar. Kardeş modülü olan

<module>mod_ldap</module> ise bağlantı havuzlaması ve sonuçların

önbelleğe alınması ile ilgilenir.</dd>

<dt><module>mod_auth_digest</module></dt>

<dd>Paylaşımlı belleği kullanan süreçlere karşı oturum önbelleklemesi

için ek destek içerir.</dd>

<dt><module>mod_charset_lite</module></dt>

<dd>Apache 2.0’da yeni olan bu deneysel modül, karakter kümesi

dönüşümleri veya kaydı için destek sağlar.</dd>

<dt><module>mod_file_cache</module></dt>

<dd>Apache 2.0’da yeni olan bu modül, Apache 1.3’teki

<code>mod_mmap_static</code> modülünün işlevselliğini içermenin

yanında buna önbellekleme yetenekleri de ekler.</dd>

<dt><module>mod_headers</module></dt>

<dd>Bu modül Apache 2.0’da daha esnek hale getirilmiştir. Artık

<module>mod_proxy</module> tarafından kullanılan istek başlıkları

değiştirilebilmekte ve bunlar yanıt başlıklarına şartlı olarak

atanabilmektedir.</dd>

<dt><module>mod_proxy</module></dt>

<dd>Bu modül HTTP/1.1 uyumlu vekaleti daha güvenilir kılmak ve yeni

süzgeç alt yapısının getirilerinden de yararlanmak amacıyla yeni

baştan yazılmıştır. Bunun yanında, <directive module="mod_proxy"

type="section">Proxy</directive> bölümünün yeni hali vekil siteleri

desteklemek bakımından daha okunabilir (ve kendi içinde daha hızlı)

olması sağlanmıştır; <code>&lt;Directory "proxy:..."&gt;</code>

yapılandırması artık desteklenmemektedir. Modül,

<code>proxy_connect</code>, <code>proxy_ftp</code> ve

<code>proxy_http</code> şeklinde her biri belli bir protokolü

destekleyen ayrı modüllere bölünmüştür.</dd>

<dt><module>mod_negotiation</module></dt>

<dd>Yeni <directive module="mod_negotiation"

>ForceLanguagePriority</directive> yönergesi sayesinde istemciye

“Kabul edilebilir bir gösterim çeşidi yok” ya da “Çok sayıda seçim

belirtilmiş” yanıtını döndürmek yerine tüm durumlara uyan bir

sayfanın gönderilebilmesi sağlanmıştır. Bundan başka, uzlaşım ve

<code>MultiViews</code> algoritmaları daha tutarlı sonuçlar elde

etmek amacıyla elden geçirilmiş ve belge içeriği ile daha iyi eşleşen

yeni bir tür eşlem yapısı sağlanmıştır.</dd>

<dt><module>mod_autoindex</module></dt>

<dd>Dizin içeriklerinin özdevimli listelenmesi artık HTML tabloları

kullanılacak şekilde yapılandırılabilmektedir. Böylece sayfa daha iyi

biçemlenebilmekte, içerik daha hassas sıralanabilmekte, sürüm

numarasına göre sıralama yapılabilmekte ve dosya ismi kalıpları

kullanılarak sadece istenen içerik listelenebilmektedir.</dd>

<dt><module>mod_include</module></dt>

<dd>Yeni yönergeler, değiştirilecek SSI elemanları için öntanımlı

başlangıç ve bitiş etiketlerine izin vermekte, hataların ve zaman

biçemleme yapılandırmalarının SSI belgesinde değil ana yapılandırma

dosyasında bulunması mümkün olmaktadır. Düzenli ifadelerin gruplanmış

sonuçları (Perl düzenli ifade sözdizimi kullanılmaktadır)

<module>mod_include</module> modülünün <code>$0</code> ..

<code>$9</code> değişkenleri sayesinde kullanılabilmektedir.</dd>

<dt><module>mod_auth_dbm</module></dt>

<dd><directive module="mod_auth_dbm">AuthDBMType</directive> yönergesi

sayesinde artık çok sayıda DBM tarzı veritabanı türü

desteklenmektedir.</dd>

</dl>

</section>

</manualpage>