467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="/style/manual.tr.xsl"?>
b244bbf442a0aea3dc397b4d0d751f4716c5891dnd<!-- English Revision: 1304805:1561569 (outdated) -->
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun<!-- =====================================================
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun========================================================== -->
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun contributor license agreements. See the NOTICE file distributed with
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun this work for additional information regarding copyright ownership.
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun (the "License"); you may not use this file except in compliance with
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun the License. You may obtain a copy of the License at
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun See the License for the specific language governing permissions and
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun limitations under the License.
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun<title>Apache HTTP Sunucusu 2.0’da Yeni olan Özellikler</title>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <p>Bu belgede Apache HTTP Sunucusunun 1.3 ve 2.0 sürümleri arasındaki
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun başlıca değişikliklerin bazılarına değinilmiştir.</p>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun<seealso><a href="upgrading.html">1.3’ten 2.0’a Yükseltme</a></seealso>
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun <dd>POSIX evreleri desteği olan Unix sistemlerinde Apache httpd, çok evreli
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun kipte çok süreçlilik şeklinde melez bir yapıda çalışır. Bu bir çok
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun bakımdan ölçeklenebilirliği arttırsa da bütün yapılandırmalarda
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun sağlanamaz.</dd>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <dd>Yeni kaynak paketi derleme sistemi <code>autoconf</code> ve
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <code>libtool</code>’a dayalı olarak sıfırdan, yeni baştan yazıldı.
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun Böylece Apache httpd’nin paket yapılandırma sistemi diğer paketlerinkiyle
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun benzerlik kazanmış oldu.</dd>
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun <dd>Apache HTTP Sunucusu artık çok sayıda protokol ile hizmet sunacak bir
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun alt yapıya sahiptir. Örneğin, <module>mod_echo</module> modülü bu
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun amaçla yazılmıştır.</dd>
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun <dd>Apache HTTP Sunucusu 2.0 sürümleri, BeOS, OS/2, Windows gibi Unix olmayan
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun platformlarda daha hızlı ve daha kararlı çalışacak duruma
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun getirilmiştir. Genelde iyi geliştirilmemiş olan dolayısıyla istenen
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun başarımı sağlayamayan POSIX taklit katmanlarının kullanımından
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun vazgeçilmiş, platforma özgü <a href="mpm.html">çok süreçlilik
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun modülleri</a> (MPM) ve Apache Taşınabilirlik Arayüzü (APR) sayesinde
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun bu platformlar artık kendi doğal programlama arayüzleriyle
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun gerçeklenir olmuştur.</dd>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <dd>Modüller için kullanılan programlama arayüzü 2.0 sürümüyle önemli
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun değişikliklere uğramıştır. 1.3 sürümünde görülen modüllerle ilgili
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun sıralama/öncelik sorunlarının çoğu giderilmiştir. 2.0 sürümü bu
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun işlemleri daha bir özdevimli yapar olmuştur; daha fazla esneklik
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun sağlamak için artık kancalı modül sıralaması kullanılabilmektedir.
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun Ayrıca, arayüze, Apache HTTP Sunucususu çekirdeğini yamamaya gerek kalmadan
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun modüllerle sunucu yeteneklerinin arttırılabilmesini sağlayan yeni
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun çağrılar eklenmiştir.</dd>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <dd>IPv6’nın Apache Taşınabilirlik Arayüzü kütüphanesi tarafından
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun desteklendiği sistemlerde Apache httpd öntanımlı olarak IPv6 soketlerini
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun >NameVirtualHost</directive> ve <directive module="core"
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun >VirtualHost</directive> yönergelerinin IPv6 sayısal adres
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun dizgelerini desteklemesi sağlanmıştır.<br />Örnek: <code>Listen
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun <dd>Apache httpd modülleri, artık, sunucuya teslim edilen veya sunucudan
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun teslim alınan içerik akımları üzerinde süzgeç gibi davranacak şekilde
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun yazılabilmektedir. Bu sayede, örneğin CGI betiklerinin çıktılarının
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <module>mod_include</module> modülünün <code>INCLUDES</code> süzgeci
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun kullanılarak SSI yönergeleri için çözümlenmesi mümkündür. CGI
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun programlarının birer eylemci olarak davranması gibi,
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <module>mod_ext_filter</module> modülü de harici programların birer
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun süzgeç olarak davranabilmesini mümkün kılar.</dd>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <dd>Hata yanıtlarının tarayıcılara yönelik iletileri artık SSI
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun belgeleri kullanılarak çeşitli dillerde sağlanabilmektedir. Bunlar
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun ayrıca yönetici tarafından görünüş ve kullanışlılık tutarlılığı
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun bakımından kişiselleştirilebilmektedir.</dd>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <dd>Bazı yönergelerle ilgili kafa karışıklıkları giderilmiştir.
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun Bilhassa belli bir IP adresini dinlemek için kullanılan
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <code>Port</code> ve <code>BindAddress</code> yönergeleri ile ilgili
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun karışıklığın önüne geçmek için sadece <directive module="mpm_common"
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun >Listen</directive> yönergesi yeterli olmaktadır. <directive
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun module="core">ServerName</directive> yönergesi ise sadece yönlendirme
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun ve sanal konak tanıma amacıyla sunucu ismi ve port belirtiminde
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun kullanılmaktadır.</dd>
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun <dd>Apache httpd 2.0, Windows NT üzerinde artık tüm dosya sistemi
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun kodlamalarında utf-8 kullanmaktadır. Bu destek, Windows 2000 ve
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun Windows XP dahil tüm Windows NT temelli sistemlere çok dillilik
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun desteğini sağlamak üzere mevcut Unicode dosya sistemine doğrudan
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun uyarlanır. <em>Dosya sisteminde makinenin yerel karakter kodlamasını
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun kullanan kullanan Windows 95, 98 ve ME için bu destek
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun <dd>Apache httpd 2.0’da <a href="http://www.pcre.org/">Perl uyumlu düzenli
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun ifade kütüphanesi</a> bulunur. Tüm düzenli ifadelerde artık çok daha
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun güçlü olan Perl 5 sözdizimi kullanılmaktadır.</dd>
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun <dd>Apache httpd 2.0’da yeni olan bu modül, OpenSSL tarafından sağlanan
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun <dd>Apache httpd 2.0’da yeni olan bu modül, site içeriğinin destek ve bakımı
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun için HTTP dağıtık yazım ve sürüm yönetimi (DAV - Distributed
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun Authoring and Versioning) belirtimini gerçekler.</dd>
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun <dd>Apache httpd 2.0’da yeni olan bu modül sayesinde ağ band genişliğinden
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun daha verimli yararlanabilmek için içeriğin sıkıştırılarak
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun gönderilmesini talep eden tarayıcıların desteklenmesi mümkün
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun olmuştur.</dd>
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun <dd>Apache httpd 2.0.41’de yeni olan bu modül, HTTP temel kimlik
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun doğrulamasında kullanılan delillerin saklanması için LDAP
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun veritabanının kullanılabilmesini mümkün kılar. Kardeş modülü olan
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <module>mod_ldap</module> ise bağlantı havuzlaması ve sonuçların
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun önbelleğe alınması ile ilgilenir.</dd>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <dd>Paylaşımlı belleği kullanan süreçlere karşı oturum önbelleklemesi
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun için ek destek içerir.</dd>
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun <dd>Apache httpd 2.0’da yeni olan bu deneysel modül, karakter kümesi
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun dönüşümleri veya kaydı için destek sağlar.</dd>
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun <dd>Apache httpd 2.0’da yeni olan bu modül, Apache HHP Sunucusu 1.3’teki
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <code>mod_mmap_static</code> modülünün işlevselliğini içermenin
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun yanında buna önbellekleme yetenekleri de ekler.</dd>
8bddfcd7ad08c4191aa50126018ba883397e124dnilgun <dd>Bu modül Apache httpd 2.0’da daha esnek hale getirilmiştir. Artık
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <module>mod_proxy</module> tarafından kullanılan istek başlıkları
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun değiştirilebilmekte ve bunlar yanıt başlıklarına şartlı olarak
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun atanabilmektedir.</dd>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <dd>Bu modül HTTP/1.1 uyumlu vekaleti daha güvenilir kılmak ve yeni
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun süzgeç alt yapısının getirilerinden de yararlanmak amacıyla yeni
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun baştan yazılmıştır. Bunun yanında, <directive module="mod_proxy"
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun type="section">Proxy</directive> bölümünün yeni hali vekil siteleri
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun desteklemek bakımından daha okunabilir (ve kendi içinde daha hızlı)
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun olması sağlanmıştır; <code><Directory "proxy:..."></code>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun yapılandırması artık desteklenmemektedir. Modül,
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <code>proxy_connect</code>, <code>proxy_ftp</code> ve
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <code>proxy_http</code> şeklinde her biri belli bir protokolü
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun destekleyen ayrı modüllere bölünmüştür.</dd>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun >ForceLanguagePriority</directive> yönergesi sayesinde istemciye
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun “Kabul edilebilir bir gösterim çeşidi yok” ya da “Çok sayıda seçim
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun belirtilmiş” yanıtını döndürmek yerine tüm durumlara uyan bir
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun sayfanın gönderilebilmesi sağlanmıştır. Bundan başka, uzlaşım ve
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <code>MultiViews</code> algoritmaları daha tutarlı sonuçlar elde
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun etmek amacıyla elden geçirilmiş ve belge içeriği ile daha iyi eşleşen
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun yeni bir tür eşlem yapısı sağlanmıştır.</dd>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <dd>Dizin içeriklerinin özdevimli listelenmesi artık HTML tabloları
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun kullanılacak şekilde yapılandırılabilmektedir. Böylece sayfa daha iyi
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun biçemlenebilmekte, içerik daha hassas sıralanabilmekte, sürüm
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun numarasına göre sıralama yapılabilmekte ve dosya ismi kalıpları
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun kullanılarak sadece istenen içerik listelenebilmektedir.</dd>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <dd>Yeni yönergeler, değiştirilecek SSI elemanları için öntanımlı
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun başlangıç ve bitiş etiketlerine izin vermekte, hataların ve zaman
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun biçemleme yapılandırmalarının SSI belgesinde değil ana yapılandırma
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun dosyasında bulunması mümkün olmaktadır. Düzenli ifadelerin gruplanmış
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun sonuçları (Perl düzenli ifade sözdizimi kullanılmaktadır)
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <module>mod_include</module> modülünün <code>$0</code> ..
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun <code>$9</code> değişkenleri sayesinde kullanılabilmektedir.</dd>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun sayesinde artık çok sayıda DBM tarzı veritabanı türü
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun desteklenmektedir.</dd>
467d1ed0c2445023d11ebb91d5e73f9ddc72072dnilgun</manualpage>