security_tips.html.tr.utf8 revision c88339df8ff949443da567d5fdf6fa0f31bd5efd
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
-->
<title>Güvenlik İpuçları - Apache HTTP Sunucusu</title>
<link href="/style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
<link href="/style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
<body id="manual-page"><div id="page-header">
<p class="menu"><a href="/mod/">Modüller</a> | <a href="/mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="/faq/">SSS</a> | <a href="/glossary.html">Terimler</a> | <a href="/sitemap.html">Site Haritası</a></p>
<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3</p>
<div id="path">
<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="../">Sürüm 2.3</a> > <a href="./">Çeşitli Belgeler</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Güvenlik İpuçları</h1>
<div class="toplang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="/en/misc/security_tips.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
<a href="/fr/misc/security_tips.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> |
<a href="/ko/misc/security_tips.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
</div>
<div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
<p>Bir HTTP Sunucusunu ayarlarken dikkat edilmesi gerekenler ve bazı
ipuçları. Öneriler kısmen Apache’ye özel kısmen de genel olacaktır.</p>
</div>
<div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="/images/down.gif" /> <a href="#uptodate">Güncel Tutma</a></li>
<li><img alt="" src="/images/down.gif" /> <a href="#serverroot"><code>ServerRoot</code> Dizinlerinin İzinleri</a></li>
<li><img alt="" src="/images/down.gif" /> <a href="#nsaliasedcgi"><code>ScriptAlias</code>’sız CGI</a></li>
<li><img alt="" src="/images/down.gif" /> <a href="#saliasedcgi"><code>ScriptAlias</code>’lı CGI</a></li>
<li><img alt="" src="/images/down.gif" /> <a href="#dynamicsec">Devingen içeriğin güvenliği</a></li>
<li><img alt="" src="/images/down.gif" /> <a href="#systemsettings">Sistem Ayarlarının Korunması</a></li>
<li><img alt="" src="/images/down.gif" /> <a href="#protectserverfiles">Sunucu dosyalarının öntanımlı olarak korunması</a></li>
</ul></div>
<div class="section">
<h2><a name="uptodate" id="uptodate">Güncel Tutma</a></h2>
<p>Apache HTTP Sunucusu iyi bir güvenlik sicilinin yanında güvenlik
konularıyla oldukça ilgili bir geliştirici topluluğuna sahiptir. Fakat,
bir yazılımın dağıtılmasının ardından küçük ya da büyük bazı sorunların
keşfedilmesi kaçınılmazdır. Bu sebeple, yazılım güncellemelerinden
haberdar olmak oldukça önem kazanır. HTTP sunucunuzu doğrudan
Apache’den temin ediyorsanız yeni sürümler ve güvenlik güncellemeleri
ile ilgili bilgileri tam zamanında alabilmek için <a href="http://httpd.apache.org/lists.html#http-announce">Apache
HTTP Sunucusu Duyuru Listesi</a>ne mutlaka üye olmanızı öneririz.
Apache yazılımının üçüncü parti dağıtımlarını yapanların da buna benzer
hizmetleri vardır.</p>
<p>Şüphesiz, bir HTTP sunucusu, sunucu kodunda bir sorun olmasa da
tehlike altındadır. Eklenti kodları, CGI betikleri hatta işletim
sisteminden kaynaklanan sorunlar nedeniyle bu ortaya çıkabilir. Bu
bakımdan, sisteminizdeki tüm yazılımların sorunları ve güncellemeleri
hakkında bilgi sahibi olmalısınız.</p>
<div class="section">
<h2><a name="dos" id="dos">Hizmet Reddi (DoS) Saldırıları</a></h2>
<p>Tüm ağ sunucuları, istemcilerin sistem kaynaklarından yararlanmalarını
engellemeye çalışan hizmet reddi saldırılarına (HRS) maruz kalabilir.
Bu tür saldırıları tamamen engellemek mümkün değildir, fakat
yarattıkları sorunları azaltmak için bazı şeyler yapabilirsiniz.</p>
<p>Çoğunlukla en etkili anti-HRS aracı bir güvenlik duvarı veya başka bir
işletim sistemi yapılandırmasıdır. Örneğin, çoğu güvenlik duvarı
herhangi bir IP adresinden aynı anda yapılan bağlantıların sayısına bir
sınırlama getirmek üzere yapılandırılabilir. Böylece basit saldırılar
engellenebilir. Ancak bunun dağıtık hizmet reddi saldırılarına (DHRS)
karşı bir etkisi olmaz.</p>
<p>Bunların yanında Apache HTTP Sunucusunun da sorunları azaltıcı
tedbirler alınmasını sağlayacak bazı yapılandırmaları vardır:</p>
<ul>
<li>HRS’ye maruz kalması olası sitelerde <code class="directive"><a href="/mod/core.html#timeout">TimeOut</a></code> yönergesinin değeri düşürülmelidir. Birkaç
saniye gibi mümkün olduğunca düşük bir ayar uygun olabilir. Ancak
kullanıldığından çok düşük değerler, örneğin, uzun süre çalışan CGI
betiklerinde sorunlar çıkmasına sebep olabilir.</li>
<li>HRS’ye maruz kalması olası sitelerde <code class="directive"><a href="/mod/core.html#keepalivetimeout">KeepAliveTimeout</a></code> yönergesinin değeri de düşürülebilir.
Hatta bazı siteler başarımı arttırmak amacıyla <code class="directive"><a href="/mod/core.html#keepalive">KeepAlive</a></code> yönergesi üzerinden kalıcı
bağlantıları tamamen kapatabilirler.</li>
<li>Zaman aşımıyla ilgili yönergeler bakımından diğer modüller de
araştırılmalıdır.</li>
<code class="directive"><a href="/mod/core.html#limitrequestfieldsize">LimitRequestFieldSize</a></code>,
<code class="directive"><a href="/mod/core.html#limitxmlrequestbody">LimitXMLRequestBody</a></code> yönergeleri,
istemci girdileri ile tetiklenen özkaynak tüketimini sınırlamak için
yapılandırılırken dikkatli olunmalıdır.</li>
<li>İşletim sisteminiz desteklediği takdirde, işletim sisteminin isteği
işleyen kısmını yüksüz bırakmak için <code class="directive"><a href="/mod/core.html#acceptfilter">AcceptFilter</a></code> yönergesinin etkin olmasını sağlamalısınız.
Bu, Apache HTTP Sunucusunda zaten öntanımlı olarak etkindir.
Yapacağınız şey işletim sistemi çekirdeğini buna göre yapılandırmak
olacaktır.</li>
<li>Sunucu tarafından özkaynakları tüketmeden aynı anda işlenebilecek
bağlantıların sayısını sınırlamak için <code class="directive"><a href="/mod/mpm_common.html#maxclients">MaxClients</a></code> yönergesini kullanın. Ayrıca, <a href="perf-tuning.html">başarım arttırma belgesine</a> de
bakabilirsiniz.</li>
<li>HRS’lerin etkilerini azaltmak için aynı andaki bağlantı sayısını
kullanmak iyi olabilir. Dahası, deneysel <code class="module"><a href="/mod/event.html">event</a></code> MPM’i
her bağlantıya yeni bir evre atanmaması için eşzamansız işlem yapar.
Ancak bu çalışma henüz tamamlanmamıştır. Özellikle de,
<code class="module"><a href="/mod/event.html">event</a></code> MPM’i <code class="module"><a href="/mod/mod_ssl.html">mod_ssl</a></code> ve diğer girdi
süzgeçleri ile henüz uyumlu değildir.</li>
adresinde, belli istemci davranışlarını sınırlayacak ve HRS ile
ilgili sorunları azaltmaya yardımcı olacak üçüncü parti modüller
bulunabilir.</li>
</ul>
<div class="section">
<h2><a name="serverroot" id="serverroot"><code>ServerRoot</code> Dizinlerinin İzinleri</a></h2>
<p>Normalde, Apache root kullanıcı tarafından başlatılır ve hizmetleri
tarafından tanımlanan kullanıcının aidiyetinde çalışır. Root tarafından
çalıştırılan komutlarda olduğu gibi, root olmayan kullanıcıların
yapacakları değişikliklerden korunmak konusunda da dikkatli
olmalısınız. Dosyaların sadece root tarafından yazılabilir olmasını
sağlamak yeterli değildir, bu dizinler ve üst dizinler için de
yapılmalıdır. Örneğin, sunucu kök dizininin
root olarak şöyle oluşturmanız önerilir:</p>
<div class="example"><p><code>
mkdir bin conf logs <br />
chown 0 . bin conf logs <br />
chgrp 0 . bin conf logs <br />
chmod 755 . bin conf logs
</code></p></div>
dizinlerinde sadece root tarafından değişiklik yapılabileceği kabul
edilir. <code class="program"><a href="/programs/httpd.html">httpd</a></code> çalıştırılabilirini kurarken de benzer
bir önlemin alındığından emin olmalısınız:</p>
<div class="example"><p><code>
</code></p></div>
<p>Diğer kullanıcıların değişiklik yapabileceği bir dizin olarak bir
<code>htdocs</code> dizini oluşturabilirsiniz. Bu dizine root
tarafından çalıştırılabilecek dosyalar konulmamalı ve burada root
tarafından hiçbir dosya oluşturulmamalıdır.</p>
<p>Diğer kullanıcılara root tarafından yazılabilen ve çalıştırılabilen
dosyalarda değişiklik yapma hakkını tanırsanız, onlara root
kullanıcısını ele geçirilebilme hakkını da tanımış olursunuz. Örneğin,
biri <code class="program"><a href="/programs/httpd.html">httpd</a></code> çalıştırılabilirini zararlı bir programla
değiştirebilir ve o programı tekrar çalıştırdığınız sırada program
yapacağını yapmış olur. Günlükleri kaydettiğiniz dizin herkes
tarafından yazılabilen bir dizin olduğu takdirde, birileri bir günlük
dosyasını bir sistem dosyasına sembolik bağ haline getirerek root
kullanıcısının bu dosyaya ilgisiz şeyler yazmasına sebep olabilir.
Günlüklerin dosyaları herkes tarafından yazılabilir olduğu takdirde ise
birileri dosyaya yanıltıcı veriler girebilir.</p>
<div class="section">
<h2><a name="ssi" id="ssi">Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirme</a></h2>
<p>SSI sayfaları bir sunucu yöneticisi açısından çeşitli olası risklere
kaynaklık edebilir.</p>
<p>İlk risk, sunucu yükündeki artış olasılığıdır. Tüm SSI sayfaları, SSI
kodu içersin içermesin Apache tarafından çözümlenir. Bu küçük bir artış
gibi görünürse de bir paylaşımlı sunucu ortamında önemli bir yük haline
gelebilir.</p>
<p>SSI sayfaları, CGI betikleriyle ilgili riskleri de taşır. <code>exec
cmd</code> elemanı kullanılarak bir SSI sayfasından herhangi bir CGI
betiğini veya bir sistem programını Apache’nin aidiyetinde olduğu
kullanıcının yetkisiyle çalıştırmak mümkündür.</p>
<p>SSI sayfalarının yararlı özelliklerinden yararlanırken güvenliğini de
arttırmanın bazı yolları vardır.</p>
<p>Sunucu yöneticisi, bir başıbozuk SSI sayfasının sebep olabileceği
zararları bertaraf etmek için <a href="#cgi">CGI Genelinde</a>
kılabilir.</p>
<p>SSI sayfalarını <code>.html</code> veya <code>.htm</code>
uzantılarıyla etkinleştirmek tehlikeli olabilir. Bu özellikle
paylaşımlı ve yüksek trafikli bir sunucu ortamında önemlidir. SSI
sayfalarını normal sayfalardan farklı olarak <code>.shtml</code> gibi
bildik bir uzantıyla etkinleştirmek gerekir. Bu, sunucu yükünü asgari
düzeyde tutmaya ve risk yönetimini kolaylaştırmaya yarar.</p>
<p>Diğer bir çözüm de SSI sayfalarından betik ve program çalıştırmayı
yönergesine değer olarak <code>Includes</code> yerine
<code>IncludesNOEXEC</code> vererek sağlanır. Ancak, eğer betiklerin
bulunduğu dizinde <code class="directive"><a href="/mod/mod_alias.html#scriptalias">ScriptAlias</a></code>
yönergesiyle CGI betiklerinin çalışması mümkün kılınmışsa,
kullanıcıların <code><--#include virtual="..." --></code> ile bu
betikleri çalıştırabileceklerine dikkat ediniz.</p>
<div class="section">
<h2><a name="cgi" id="cgi">CGI Genelinde</a></h2>
CGI'deki güvenlik açıklarını (ister kasıtlı olsun ister tesadüfi)
yakalama becerinize güvenmek zorundasınız. CGI betikleri esasen
sisteminizdeki komutları site kullanıcılarının izinleriyle
çalıştırırlar. Bu bakımdan dikkatle denenmedikleri takdirde oldukça
tehlikeli olabilirler.</p>
<p>CGI betiklerinin hepsi aynı kullanıcının aidiyetinde çalışırsa diğer
betiklerle aralarında çelişkilerin ortaya çıkması ister istemez
kaçınılmazdır. Örneğin A kullanıcısının B kullanıcısına garezi varsa
bir betik yazıp B’nin CGI veritabanını silebilir. Bu gibi durumların
ortaya çıkmaması için betiklerin farklı kullanıcıların aidiyetlerinde
çalışmasını sağlayan ve 1.2 sürümünden beri Apache ile dağıtılan <a href="/suexec.html">suEXEC</a> diye bir program vardır. Başka bir yol
<div class="section">
<h2><a name="nsaliasedcgi" id="nsaliasedcgi"><code>ScriptAlias</code>’sız CGI</a></h2>
<p>Kullanıcıların sitenin her yerinde CGI betiklerini çalıştırmalarına
izin vermek ancak şu koşullarda mümkün olabilir:</p>
<ul>
<li>Kullanıcılarınızın kasıtlı ya da kasıtsız sistemi saldırıya açık
hale getirecek betikler yazmayacaklarına tam güveniniz vardır.</li>
<li>Sitenizin güvenliği zaten o kadar kötüdür ki, bir delik daha
açılmasının mahzuru yoktur.</li>
<li>Sitenizin sizden başka kullanıcısı yoktur ve sunucunuzu sizden
başka hiç kimsenin ziyaret etmesi mümkün değildir.</li>
</ul>
<div class="section">
<h2><a name="saliasedcgi" id="saliasedcgi"><code>ScriptAlias</code>’lı CGI</a></h2>
<p>CGI’yi belli dizinlerle sınırlamak yöneticiye bu dizinlerde daha iyi
denetim imkanı sağlar. Bu kaçınılmaz olarak <code class="directive"><a href="/mod/mod_alias.html#scriptalias">ScriptAlias</a></code>’sız CGI’den çok daha
güvenlidir, ancak bu dizinlere yazma hakkı olan kullanıcılarınız
güvenilir kişiler olması ve site yöneticisinin de olası güvenlik
açıklarına karşı CGI betiklerini ve programlarını denemeye istekli
olması şartıyla.</p>
<p>Çoğu site yöneticisi <code>ScriptAlias</code>’sız CGI yerine bu
yaklaşımı seçer.</p>
<div class="section">
<h2><a name="dynamic" id="dynamic">Devingen içerikli kaynaklar</a></h2>
<p>Sunucunun bir parçası gibi çalışan, <code>mod_php</code>,
<code>mod_perl</code>, <code>mod_tcl</code> ve <code>mod_python</code>
gibi gömülü betik çalıştırma seçenekleri sunucuyu çalıştıran
kullanıcının aidiyetinde çalışırlar (<code class="directive"><a href="/mod/mpm_common.html#user">User</a></code> yönergesine bakınız). Bu bakımdan bu betik
yorumlayıcılar tarafından çalıştırılan betikler, sunucu kullanıcısının
eriştiği herşeye erişebilirler. Bazı betik yorumlayıcıların getirdiği
bazı sınırlamalar varsa da bunlara pek güvenmemek, gerekli sınamaları
yine de yapmak gerekir.</p>
<div class="section">
<h2><a name="dynamicsec" id="dynamicsec">Devingen içeriğin güvenliği</a></h2>
<p><code>mod_php</code>, <code>mod_perl</code> veya
<code>mod_python</code> gibi devingen içeriği yapılandırırken
güvenlikle ilgili değerlendirmelerin çoğu <code>httpd</code>'nin
kapsamından çıkar ve bu modüllerin belgelerini incelemek ihtiyacı
duyarsınız. Örneğin, PHP çoğu zaman kapalı tutulan
<a href="http://www.php.net/manual/en/ini.sect.safe-mode.php">Güvenli
Kip</a> ayarını etkin kılmanızı önerir. Daha fazla güvenlik için bir
diğer örnek bir PHP eklentisi olan
hakkında daha ayrıntılı bilgi için her projenin kendi belgelerine
başvurun.</p>
adı verilen modülü bir HTTP güvenlik duvarı gibi ele alabilir, devingen
içeriğin güvenliğini arttırmanıza yardımcı olmak üzere inceden inceye
yapılandırabilirsiniz.</p>
<div class="section">
<h2><a name="systemsettings" id="systemsettings">Sistem Ayarlarının Korunması</a></h2>
<p>Güvenliği gerçekten sıkı tutmak istiyorsanız, kullanıcılarınızın
yapılandırmanızdaki güvenlik ayarlarını geçersiz kılmak için
<code>.htaccess</code> dosyalarını kullanabilmelerinin de önüne
geçmelisiniz. Bunu yapmanın tek bir yolu vardır.</p>
<p>Sunucu yapılandırma dosyanıza şunu yerleştirin:</p>
<div class="example"><p><code>
<Directory />
<span class="indent">
AllowOverride None
</span>
</Directory>
</code></p></div>
<p>Böylece, belli dizinlerde özellikle etkinleştirilmedikçe bütün
dizinlerde <code>.htaccess</code> dosyalarının kullanımını engellemiş
olursunuz.</p>
<div class="section">
<h2><a name="protectserverfiles" id="protectserverfiles">Sunucu dosyalarının öntanımlı olarak korunması</a></h2>
<p>Apache’nin ister istemez yanlış anlaşılan yönlerinden biri öntanımlı erişim özelliğidir. Yani siz aksine bir şeyler yapmadıkça, sunucu normal URL eşleme kurallarını kullanarak bir dosyayı bulabildiği sürece onu istemciye sunacaktır.</p>
<p>Örneğin, aşağıdaki durumu ele alalım:</p>
<div class="example"><p><code>
# cd /; ln -s / public_html
</code></p></div>
<p>Böylece, istemcilerin tüm dosya sisteminizi gezmelerine izin vermiş olursunuz. Bu işlemin sonuçlarının önünü almak için sunucu yapılandırma dosyanıza şunları yazın:</p>
<div class="example"><p><code>
<Directory />
<span class="indent">
Order Deny,Allow <br />
Deny from all
</span>
</Directory>
</code></p></div>
<p>Bu suretle, dosya sisteminize öntanımlı erişimi yasaklamış olursunuz. Erişime izin vermek istediğiniz dizinler için uygun <code class="directive"><a href="/mod/core.html#directory">Directory</a></code> bölümleri eklemeniz yeterli olacaktır. Örnek:</p>
<div class="example"><p><code>
<span class="indent">
Order Deny,Allow <br />
Allow from all
</span>
</Directory> <br />
<span class="indent">
Order Deny,Allow <br />
Allow from all
</span>
</Directory>
</code></p></div>
<p><code class="directive"><a href="/mod/core.html#location">Location</a></code> ve <code class="directive"><a href="/mod/core.html#directory">Directory</a></code> yönergelerinin etkileşimine de özellikle önem vermelisiniz; örneğin <code><Directory /></code> erişimi yasaklarken bir <code><Location /></code> yönergesi bunu ortadan kaldırabilir.</p>
<p><code class="directive"><a href="/mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> yönergesi de size buna benzer bir oyun oynayabilir; yönergeye <code>./</code> atamasını yaparsanız, root kullanıcısı söz konusu olduğunda yukarıda ilk örnekteki durumla karşılaşırız. Apache 1.3 veya üstünü kullanıyorsanız, sunucu yapılandırma dosyanızda aşağıdaki satırın mutlaka bulunmasını öneririz:</p>
<div class="example"><p><code>
UserDir disabled root
</code></p></div>
<div class="section">
<h2><a name="watchyourlogs" id="watchyourlogs">Günlüklerin İzlenmesi</a></h2>
<p>Sunucunuzda olup biteni günü gününe bilmek istiyorsanız <a href="/logs.html">günlük dosyalarına</a> bakmalısınız. Günlük dosyaları sadece olup biteni raporlamakla kalmaz, sunucunuza ne tür saldırılar yapıldığını ve güvenlik seviyenizin yeterli olup olmadığını anlamanızı da sağlarlar.</p>
<p>Bazı örnekler:</p>
<div class="example"><p><code>
grep "client denied" error_log | tail -n 10
</code></p></div>
Source.JSP Bozuk İstek Bilgilerini İfşa Açığı</a>nı istismar etmeyi deneyen saldırıların sayısını verirken ikinci örnek, reddedilen son on istemciyi listeler; örnek:</p>
<div class="example"><p><code>
[Thu Jul 11 17:18:39 2002] [error] [client falan.filan.dom] client denied
</code></p></div>
<p>Gördüğünüz gibi günlük dosyaları sadece ne olup bittiğini raporlar, bu bakımdan eğer istemci <code>.htpasswd</code> dosyasına erişebiliyorsa <a href="/logs.html#accesslog">erişim günlüğünüzde</a> şuna benzer bir kayıt görürsünüz:</p>
<div class="example"><p><code>
</code></p></div>
<p>Bu, sunucu yapılandırma dosyanızda aşağıdaki yapılandırmayı iptal ettiğiniz anlamına gelir:</p>
<div class="example"><p><code>
<Files ~ "^\.ht">
<span class="indent">
Order allow,deny <br />
Deny from all
</span>
</Files>
</code></p></div>
</div></div>
<div class="bottomlang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="/en/misc/security_tips.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
<a href="/fr/misc/security_tips.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> |
<a href="/ko/misc/security_tips.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
</div><div id="footer">
<p class="apache">Copyright 2009 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
<p class="menu"><a href="/mod/">Modüller</a> | <a href="/mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="/faq/">SSS</a> | <a href="/glossary.html">Terimler</a> | <a href="/sitemap.html">Site Haritası</a></p></div>
</body></html>