c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "/style/manualpage.dtd">

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="/style/manual.tr.xsl"?>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe<manualpage metafile="glossary.xml.meta">

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <title>Terim Sözlüğü</title>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <summary>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <p>Bu sözlük, genelinde HTML sayfa sunumuna, özelinde Apache HTTP Sunucusuna

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe özgü ortak terminolojinin bir kısmını içerir. Her kavram ile ilgili daha

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe ayrıntılı bilgi bağlarla sağlanmıştır.</p>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe </summary>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe<section id="definitions"><title>Tanımlar</title>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dl>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dt><a name="algorithm" id="algorithm">Algoritma</a></dt>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dd>Bir sorunu sonlu sayıda adımda çözümlemek için uygulanan kurallar

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe kümesi veya anlam belirsizliği içermeyen bir formül. Şifreleme için

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe kullanılan algoritmalara <dfn>şifre</dfn> denir.

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe </dd>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dt><a name="transportlayersecurity" id="transportlayersecurity"

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov >Aktarım Katmanı Güvenliği</a></dt>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dd>İngilizcesi: Transport Layer Security <a name="tls" id="tls">(TLS)</a></dd>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dd>TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe yapılabilmesi için SSL’nin ardılı olarak Genel Ağ Mühendisliği Görev Gücü

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe (IETF) tarafından oluşturulmuş protokol. TLS’nin 1. sürümü ile SSL’in 3.

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe sürümü hemen hemen aynıdır.<br />

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe </dd>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dt><a name="passphrase" id="passphrase">Anahtar Parolası</a></dt>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dd>Özel anahtar dosyalarını yetkisiz kişilerden koruyan sözcük veya

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe cümle. Genellikle sadece <glossary ref="cipher">şifreler</glossary>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe için kullanılan gizli şifreleme/şifre çözme anahtarını korur.<br />

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe </dd>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dt><a name="apacheextensiontool" id="apacheextensiontool">Apache Eklenti

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe Aracı</a> <a name="apxs" id="apxs">(apxs)</a></dt>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dd>İngilizcesi: APache eXtension Tool - apxs</dd>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dd><glossary ref="module">Modül</glossary> kaynak kodlarının devinen

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe paylaşımlı nesneler (<glossary ref="dso">DSO</glossary>) halinde

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe derlenmesine ve Apache Sunucusu içinde kurulmasına yardım eden bir Perl

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe betiği.<br />Daha ayrıntılı bilgi için <program>apxs</program> kılavuz

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe sayfasına bakınız.

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe </dd>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dt><a name="apacheportableruntime"

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe id="apacheportableruntime">Apache Taşınabilir Arayüzü</a> <a

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe name="apr" id="apr">(APR)</a></dt>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dd>İngilizcesi: Apache Portable Runtime - APR</dd>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dd>Sunucu ile işletim sistemi arasındaki temel arayüzleri oluşturan

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe kütüphaneler kümesine verilen ad. APR, Apache HTTP Sunucusuna paralel

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe bağımsız bir proje olarak geliştirilmektedir.<br />

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe Bakınız: <a href="http://apr.apache.org/">Apache Taşınabilir Arayüzü

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe Projesi</a>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe </dd>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dt><a name="context" id="context">Bağlam</a></dt>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dd><glossary ref="configurationfile">Yapılandırma dosyaları</glossary>nda

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe sadece belli türdeki <glossary ref="directive">yönerge</glossary>lerin

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe bulunmasına izin verilen bir bölge.<br />

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe Bakınız: <a href="mod/directive-dict.html#Context">Apache Yönergelerini

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe Açıklamak için Kullanılan Terimler</a>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe </dd>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dt><a name="symmetriccryptophraphy" id="symmetriccryptophraphy"

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe >Bakışımlı Şifreleme Tekniği</a></dt>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dd>Şifreleme ve şifre çözme için tek bir anahtarın kullanıldığı

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe bir şifreleme tekniği.<br />

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe </dd>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dt><a name="header" id="header">Başlık</a></dt>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dd>Bir <glossary ref="http">HTTP</glossary> isteğinin parçası olarak,

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe gönderilen yanıtta asıl içerikten önce yer alan ve içerik hakkında

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe mecazlar içeren veri.

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe </dd>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dt><a name="connect" id="connect">CONNECT</a></dt>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dd>Ham veri kanallarını HTTP üzerinden yönlendirmek için kullanılan bir HTTP <glossary ref="method">yöntemi</glossary>. SSL protokolü gibi diğer protokolleri sarmalamakta kullanılabilir.

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe </dd>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dt><a name="dynamicsharedobject" id="dynamicsharedobject">Devingen

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe Paylaşımlı Nesne</a> <a name="dso" id="dso">(DSO)</a></dt>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dd>İngilizcesi: Dynamic Shared Object (DSO)</dd>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dd>İstek halinde yüklenebilen, Apache <program>httpd</program>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov çalıştırılabilir dosyasından ayrı olarak derlenmiş <glossary

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov ref="module">modül</glossary>lerin ortak adı.<br />

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov Bakınız: <a href="dso.html">Devingen Paylaşımlı Nesne Desteği</a>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov </dd>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dt><a name="plaintext" id="plaintext">Düz Metin</a></dt>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dd>Şifrelenmemiş metin.</dd>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dt><a name="regularexpresion" id="regularexpresion">Düzenli İfade</a>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <a name="regex" id="regex">(Regex)</a></dt>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dd>Metin içinde bir şablon tanımlama yolu. Örneğin, “A harfi ile

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov başlayan bütün sözcükler” veya “10 rakamlı telefon numaraları” ya da

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov “Baş harfi Z olmayan ve iki virgül içeren cümleler” gibi. Düzenli

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov ifadeler, Apache’de belli özniteliklere uygun dosya veya özkaynakları

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov toplamak için esnek bir yol sağlamasından ötürü oldukça yararlıdır.

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov Örneğin, “resimler” dizini altındaki dosyalardan .gif ve .jpg uzantılı

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov olanları toplamak için “<code>/resimler/.*(jpg|gif)$</code>” düzenli

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov ifadesi yazılabilir. Dizgileri değiştirmek için düzenli ifadelerin

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov kullanıldığı yerlerde, eşleşen (parantezlerin içinde) gruplanmış

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov parçalara başvurmak için $1 ... $9 özel değişkenleri kullanılır. $0 özel

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov değişkeni eşleşen ifadenin tamamına karşılık gelir. Bir dizgi içinde $

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov işaretini kendisi olarak kullanmak isterseniz önüne bir \ imi

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov koymalısınız. Geçmişe uyumluluk adına bazı yerlerde $0 yerine &amp;

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov değişkeni kullanılabilir. Ancak 2.3.6 sürümünden beri bu artık mümkün

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov değildir. Apache, <a href="http://www.pcre.org/">PCRE</a> kütüphanesi ile

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov sağlanan Perl uyumlu düzenli ifadeleri kullanır. PCRE düzenli

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov ifadelerinin sözdizimi ile ilgili ayrıntılı bilgiyi <a

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov href="http://en.wikipedia.org/wiki/PCRE">Wikipedia</a>'da bulabilirsiniz.

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov </dd>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dt><a name="accesscontrol" id="accesscontrol">Erişim Denetimi</a></dt>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <!-- Access Control -->

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dd>Ağ bölgelerine erişimin kısıtlanması. Apache bağlamında normal

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov olarak belli <em>URL</em>’lere erişimi kısıtlamak şeklinde

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov uygulanır.<br /> Bakınız: <a href="howto/auth.html">Kimlik Doğrulama,

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</a>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov </dd>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dt><a name="handler" id="handler">Eylemci</a></dt>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dd>Bir dosya istendiğinde uygulanacak eylemi Apache içinde gerçekleştiren

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov nesne. Genellikle dosyalar, dosya türüne bağlı dolaylı eylemcilere

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov sahiptir. Normalde tüm dosyalar sunucu tarafından sıradan birer dosya

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov olarak işleme sokulduğu halde bazı belli dosyalar diğerlerinden ayrı

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov ele alınır. Örneğin, <code>cgi-script</code> eylemcisi dosyaları

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <glossary ref="cgi">CGI</glossary>’ler tarafından işlenebilir hale

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov getirmek üzere işleme sokar.<br />

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov Bakınız: <a href="handler.html">Apache Eylemcilerinin Kullanımı</a>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov </dd>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dt><a name="publickey" id="publickey">Genel Anahtar</a></dt>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dd><glossary ref="publickeycryptography">Genel Anahtarlı

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov Şifreleme Tekniği</glossary>nde, sahibinin yaptığı imzaları çözmeye ve

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov sahibine gönderilen iletileri şifrelemeye yarayan genel erişime açık

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov anahtar.<br />

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov </dd>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dt><a name="publickeycryptography" id="publickeycryptography"

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov >Genel Anahtarlı Şifreleme Tekniği</a></dt>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dd>Şifreleme ve şifre çözme için iki ayrı anahtarın kullanıldığı

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov bakışımsız şifreleme sistemlerinin konusu veya uygulaması. Bu amaçla

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov kullanılan anahtarlar bir anahtar çiftinden oluşur. Genel Anahtarlı

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov Şifrelemeye Bakışımsız Şifreleme de denir.<br />

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov </dd>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dt><a name="privatekey" id="privatekey">Gizli Anahtar</a></dt>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dd><glossary ref="publickeycryptography">Genel Anahtarlı

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov Şifreleme Tekniği</glossary>nde, giden iletileri imzalamak ve gelen

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov iletilerin şifrelerini çözmek amacıyla kullanılan gizli anahtar.<br />

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe </dd>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dt><a name="https" id="https">Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov (HTTPS)</a></dt>

c10c16dec587a0662068f6e2991c29ed3a9db943Richard Lowe <dd>İngilizcesi: The HyperText Transfer Protocol (Secure), (HTTPS)</dd>

a9478106a12424322498e53cf7cd75bd8a4d6004Yuri Pankov <dd>Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü, Genel Ağ’da kullanılan standart

şifreli iletişim mekanizmasıdır. Aslında HTTP protokolünün <glossary

ref="ssl">SSL</glossary> üzerinden gerçekleştirilmesinden başka bir

şey değildir.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="securesocketslayer" id="securesocketslayer"

>Güvenli Soket Katmanı</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Secure Sockets Layer <a name="ssl" id="ssl">(SSL)</a></dd>

<dd>TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli

yapılabilmesi için Netscape Communications Corporation tarafından

oluşturulmuş bir protokol. Günümüzde en çok <em>HTTPS</em>, yani SSL

üzerinden Hiper Metin Aktarım Protokolü şeklinde kullanılmaktadır.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="hypertexttransferprotocol"

id="hypertexttransferprotocol">Hiper Metin Aktarım Protokolü</a>

<a name="http" id="hhtp">(HTTP)</a></dt>

<dd>İngilizcesi: HyperText Transfer Protocol (HTTP)</dd>

<dd>Genel Ağ’da kullanılan standart aktarım protokollerinden biri.

Apache, <a href="http://ietf.org/rfc/rfc2616.txt">RFC 2616</a> ile

tanımlanmış protokolün HTTP/1.1 olarak bilinen 1.1 sürümünü gerçekler.

</dd>

<dt><a name="htaccess" id="htaccess">.htaccess</a></dt>

<dd>Belge dosyaları ağacı içine yerleştirilen bir <glossary

ref="configurationfile">yapılandırma dosyası</glossary> olup yerleştiği

dizine ve o dizinin alt dizinlerine yapılandırma yönergeleri

uygulanmasını sağlar. İsmine rağmen böyle bir dosyanın içerebileceği

yönergeler erişim denetleme yönergeleri ile sınırlı değildir; hemen

her tür yönergeyi içerebilir.<br />

Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>

</dd>

<dt><a name="httpd.conf" id="httpd.conf">httpd.conf</a></dt>

<dd>Ana Apache <glossary ref="configurationfile">yapılandırma

dosyası</glossary>. Dosya sistemindeki öntanımlı yeri

<code>/usr/local/apache2/conf/httpd.conf</code> olup derleme

sırasındaki yapılandırmayla veya çalışma anındaki yapılandırmayla

başka bir yer belirtilebilir.<br />

Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>

</dd>

<dt><a name="export-crippled" id="export-crippled">İhracat Engelli</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Export-Crippled</dd>

<dd>Amerika Birleşik Devletlerinin İhracat Yönetim Düzenlemelerine (EAR)

uymak için şifreleme yoluyla sakatlanmış yazılım. İhracat engelli olması

için şifrelenmiş yazılımları birer şifreli metin haline getiren şifre

anahtarları küçük boyutlu olduğundan şifreleme zor

kullanılarak kırılabilir.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="messagedigest" id="messagedigest">İleti Özeti</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Message Digest</dd>

<dd>Aktarım sırasında içeriğinin değişme olasılığı bulunan bir iletinin

içeriğini doğrulamak için kullanılan bir <glossary

ref="hash">özet</glossary>.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="reverseproxy" id="reverseproxy">Karşı Vekil</a></dt>

<dd>İstemciye kendini <em>asıl sunucu</em> imiş gibi gösteren bir

<glossary ref="proxy">vekil</glossary> sunucu. Güvenlik, yük dengelemesi

gibi sebeplerle asıl sunucuyu istemcilerden gizlemek için yararlıdır.

</dd>

<dt><a name="authentication" id="authentication">Kimlik Doğrulama</a></dt>

<dd>Sunucu, istemci veya kullanıcı gibi bir ağ öğesinin kimliğinin

olumlanması.<br />Bakınız: <a href="howto/auth.html">Kimlik Doğrulama,

Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</a>

</dd>

<dt><a name="mime-type" id="mime-type">MIME türü</a></dt>

<dd>Aktarılan belgenin çeşidini betimlemenin bir yolu. MIME, Türkçe’ye

‘Çok Amaçlı Genel Ağ Posta Eklentileri’ olarak çevrilebilecek olan

"Multipurpose Internet Mail Extensions" sözcüklerinden türetilmiş bir

kısaltmadır. MIME türleri bir bölü çizgisi ile ayrılmış bir ana ve bir

alt belge türünün birleşiminden oluşur. <code>text/html</code>,

<code>image/gif</code> ve <code>application/octet-stream</code> örnek

olarak verilebilir. HTTP protokolünde MIME türleri

<code>Content-Type</code> <glossary ref="header">başlığında</glossary>

aktarılır.<br />Bakınız: <a href="mod/mod_mime.html">mod_mime</a>

</dd>

<dt><a name="module" id="module">Modül</a></dt>

<dd>Bir programın bağımsız parçalarından her biri. Apache işlevselliğinin

çoğu yapılandırmaya dahil edilip edilmeyeceğine kullanıcı tarafından

karar verilebilen modüllerden oluşur. Apache <program>httpd</program>

çalıştırılabiliri içinde derlenmiş modüllere <dfn>durağan modüller</dfn>

adı verilirken ayrı bir yerde saklanan ve çalışma anında isteğe bağlı

olarak yüklenebilen modüllere <dfn>devingen modüller</dfn> veya

<glossary ref="dso">DSO</glossary>’lar denir. Yapılandırmaya öntanımlı

olarak dahil edilen modüllere <dfn>temel modüller</dfn> denir. Apache

için kullanılabilecek modüllerin çoğu Apache HTTP Sunucusunun

<glossary ref="tarball">tar paketi</glossary> içinde dağıtılmaz; bunlara

<dfn>üçüncü parti modüller</dfn> denir.<br />

Bakınız: <a href="mod/">Modül Dizini</a>

</dd>

<dt><a name="openssl" id="openssl">OpenSSL</a></dt>

<dd>SSL/TLS için açık kaynak kodlu araç kiti.<br />Daha ayrıntılı bilgi

için <a href="http://www.openssl.org/">http://www.openssl.org/</a>

adresine bakınız.

</dd>

<dt><a name="commongatewayinterface" id="commongatewayinterface"

>Ortak Ağgeçidi Arayüzü</a> <a name="cgi" id="cgi">(CGI)</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Common Gateway Interface (CGI)</dd>

<dd>Bir HTTP sunucusunun bir harici programa hizmet istekleri yapmasını

mümkün kılan, sunucu ile bir harici program arasındaki bir arayüz

standardı. Özellikleri kapsayan bir

<a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc3875">Bilgilendirici RFC </a>

vardır.<br />

Bakınız: <a href="howto/cgi.html">CGI ile Devingen İçerik</a>

</dd>

<dt><a name="environmentvariable" id="environmentvariable"

>Ortam Değişkeni</a> <a name="env-variable" id="env-variable"

>(ortam-değişkeni)</a></dt>

<dd>İşletim sistemi kabuğu tarafından yönetilen ve programlar arasında

bilgi alışverişi amacıyla kullanılan isimli değişkenler. Ayrıca,

Apache de ortam değişkenleri olarak tanımlanabilecek dahili değişkenler

içerir fakat bunlar kabuk ortamında değil dahili Apache yapıları içinde

saklanır.<br />

Bakınız: <a href="env.html">Apache Ortam Değişkenleri</a>

</dd>

<dt><a name="session" id="session">Oturum</a></dt>

<dd>Bir iletişimin bağlamsal bilgileri.</dd>

<dt><a name="hash" id="hash">Özet</a></dt>

<dd>Uzunluğu değişebilen bir dizgenin belli bir durumuna ilişkin sabit

uzunlukta bir dizge üretmek için kullanılan geri dönüşümsüz bir

algoritma. Algoritmaya girdi olan farklı uzunluktaki dizgeler (özet

işlevine bağlı olarak) aynı uzunlukta farklı özetler üretir.

</dd>

<dt><a name="virtualhosting" id="virtualhosting">Sanal Konaklık</a></dt>

<dd>Tek bir Apache sunucusundan çok sayıda site sunulması. <em>IP tabanlı

sanal konaklık</em>ta siteler birbirlerinden IP adreslerine göre

ayrılırken, <em>isim tabanlı sanal konaklık</em>ta siteler aynı IP

adresinden kendi isimleriyle sunulabilirler.<br />

Bakınız: <a href="vhosts/">Apache Sanal Konak Belgeleri</a>

</dd>

<dt><a name="digitalsignature" id="digitalsignature">Sayısal İmza</a></dt>

<dd>Bir sertifikayı veya bir dosyayı doğrulamakta kullanılan şifreli bir

metin. Bir imza <glossary ref="certificationauthority">Sertifika

Makamı</glossary> tarafından bir <em>sertifikaya</em> gömülü olan

<em>genel anahtardan</em> bir özet üretilerek oluşturulur. İmza şifresi

sadece <em>sertifika</em> sahibi ağ öğesinin kimliğini doğrulayacak

SM’nin genel anahtarı kullanılarak çözülebilir.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="certificate" id="certificate">Sertifika</a></dt>

<dd>Sunucu, istemci gibi ağ öğelerinin kimliğini kanıtlamakta kullanılan

bir veri kaydı. Bir sertifika, sertifika sahibi (buna sertifikanın

konusu da denir), sertifikayı imzalayan <glossary

ref="certificationauthority">Sertifika Makamı</glossary> (SM) (buna

sertifika yayıncısı da denir), sertifika sahibinin <glossary

ref="publickey">genel anahtarı</glossary> ve SM tarafından üretilen imza

gibi parçalardan oluşan X.509 bilgisi içerir. Ağ öğeleri bu imzaları SM

sertifikalarını kullanarak doğrular.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="certificatsigningrequest" id="certificatsigningrequest"

>Sertifika İmzalama İsteği</a> <a name="csr" id="csr">(Sİİ)</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Certificate Signing Request (CSR)</dd>

<dd>İmzasız bir sertifikayı <glossary ref="certificationauthority"

>Sertifika Makamı</glossary>na kendi SM <em>Sertifika</em>sının

<glossary ref="privatekey">özel anahtar</glossary>ı ile imzalaması

için yapılan istek. Sİİ imzalanınca bir gerçek sertifika haline

gelir.<br />Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="certificationauthority" id="certificationauthority"

>Sertifika Makamı</a> <a name="ca" id="ca">(SM)</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Certification Authority (CA)</dd>

<dd>Ağ öğelerinin güvenilir olarak kimliklerinin doğrulanması için

sertifikaları imzalayan güvenilir üçüncü şahıs. Diğer ağ öğeleri,

sertifikalı bir öğenin kimliğini kanıtlayan bir SM’yi doğrulamak

için imzayı sınayabilir.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="modulemagicnumber" id="modulemagicnumber">Sihirli Modül

Numarası</a> (<a name="mmn" id="mmn">SMN</a>)</dt>

<dd>Sihirli Modül Numarası, modüllerin ikil uyumluluğu ile ilgili olarak

Apache kaynak kodunda tanımlanmış bir sabittir. Apache dahili yapıları,

uygulama programlama arayüzünün önemli parçaları ve işlev çağrıları artık

ikil uyumluluğun garanti edilemeyeceği kadar değiştiği zaman SMN

değiştirilir. Bir SMN değişikliğinde ve bazen de sırf yeni bir Apache

sürümü ile çalışmak icabettiğinde tüm üçüncü parti modüllerin en azından

yeniden derlenmesi gerekir.

</dd>

<dt><a name="ssleay" id="ssleay">SSLeay</a></dt>

<dd>Eric A. Young tarafından geliştirilmiş özgün SSL/TLS

gerçeklenim kütüphanesi.

</dd>

<dt><a name="servernameindication" id="servernameindication">Sunucu Adı

Belirtimi</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Server Name Indication <a name="sni" id="sni"

>(SNI)</a></dd>

<dd>İlk SSL uzlaşımı sırasında istenen sunucu isminin aktarılmasını

mümkün kılan bir SSL işlevidir. Böylece sunucunun, SSL uzlaşım

işlemlerlerinde kullanılacak sanal konak yapılandırmasını doğru

bir şekilde seçebilmesi sağlanmıştır. Bu özellik RFC 3546'da TLS

eklentili SSL başlatma bölümüne eklenmiştir.<br />

Bakınız: <a href="ssl/ssl_faq.html">SSL SSS</a>

ve <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc3546.txt">RFC 3546</a>

</dd>

<dt><a name="serversideincludes" id="serversideincludes"

>Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirme</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Server Side Includes <a name="ssi" id="ssi">(SSI)</a></dd>

<dd>İşlem yönergelerini HTML dosyalara gömme tekniği.<br />

Bakınız: <a href="howto/ssi.html">Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirmeye

Giriş</a>

</dd>

<dt><a name="filter" id="filter">Süzgeç</a></dt>

<dd>Sunucu tarafından alınan ve gönderilen veriye uygulanan bir işlem.

Giriş süzgeçleri sunucuya istemci tarafından gönderilen veriyi işlerken

çıkış süzgeçleri sunucu tarafından istemciye gönderilen belgeleri işler.

Örneğin, <code>INCLUDES</code> çıkış süzgeci, belgeleri <glossary

ref="ssi">sunucu taraflı içerik</glossary> için işleme sokar.<br />

Bakınız: <a href="filter.html">Süzgeçler</a>

</dd>

<dt><a name="cipher" id="cipher">Şifre</a></dt>

<dd>Veri şifrelemek için kullanılan bir algoritma veya sistem. DES, IDEA

veya RC4 örnek verilebilir.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="ciphertext" id="ciphertext">Şifreli Metin</a></dt>

<dd>Bir <glossary ref="plaintext">Düz Metin</glossary> bir

<glossary ref="cipher">Şifre</glossary>den geçirilince elde edilen

sonuç.<br />Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="fully-qualifieddomain-name"

id="fully-qualifieddomain-name">Tam Alan Adı</a>

<a name="fqdn" id="fqdn">(TAA)</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Fully-Qualified Domain-Name (FQDN)</dd>

<dd>Bir IP adresiyle eşleşebilen, bir konak adıyla bir alan adının

birleşiminden oluşan eşsiz bir ağ öğesi ismi. Örneğin,

<code>httpd.apache.org</code> tam alan adında <code>httpd</code> bir konak

adıyken <code>apache.org</code> bir alan adıdır.

</dd>

<dt><a name="tarball" id="tarball">Tar Paketi</a></dt>

<dd><code>tar</code> uygulaması kullanılarak bir araya getirilmiş

dosyalardan oluşan bir paket. Apache dağıtımları sıkıştırılmış tar

arşivleri içinde veya pkzip kullanılarak saklanır.

</dd>

<dt><a name="uniformresourceidentifier" id="uniformresourceidentifier"

>Tektip Özkaynak Betimleyici</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Uniform Resource Identifier

<a name="URI" id="URI">(URI)</a></dd>

<dd>Soyut veya somut bir özkaynağı betimlemek için kullanılan bütünleşik

bir karakter dizisi. Aslen <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc2396.txt"

>RFC 2396</a> tarafından tanımlanmıştır. Genel Ağ’da kullanılan URI’lerden

genellikle <glossary ref="url">URL</glossary>’ler olarak bahsedilir.

</dd>

<dt><a name="uniformresourcelocator" id="uniformresourcelocator"

>Tektip Özkaynak Konumlayıcı</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Uniform Resource Locator <a name="url" id="url">(URL)</a></dd>

<dd>Genel Ağ üzerindeki bir özkaynağın ismi veya adresi. Aslen <glossary

ref="uniformresourceidentifier">Tektip Özkaynak Betimleyici</glossary>

denilen terimin gayrı resmi karşılığıdır. URL’ler <code>http</code> veya

<code>https</code> gibi bir şemayı takip eden bir konak adı ve bir dosya

yolundan oluşurlar. Örneğin, bu sayfanın URL’si

<code>http://httpd.apache.org/docs/&httpd.docs;/glossary.html</code> olurdu.

</dd>

<dt><a name="proxy" id="proxy">Vekil</a></dt>

<dd><em>Asıl sunucu</em> ile istemci arasında aracılık yapan sunucu.

İstemciden aldığı istekleri asıl sunucuya gönderip, ondan aldığı

yanıtları istemciye gönderir. Aynı içeriğe birden fazla istemci talip

olursa vekil sunucu bu istekleri her seferinde asıl sunucudan istemek

yerine kendi deposundan karşılar, böylece yanıt zamanı kısalır.<br />

Bakınız: <a href="mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a>

</dd>

<dt><a name="configurationfile" id="configurationfile"

>Yapılandırma Dosyası</a></dt>

<dd>Apache yapılandırmasını denetim altına alan <glossary

ref="directive">yönergeleri</glossary> içeren bir metin dosyası.<br />

Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>

</dd>

<dt><a name="configurationdirective"

id="configurationdirective">Yapılandırma Yönergesi</a></dt>

<dd>Bakınız: <glossary ref="directive">Yönerge</glossary></dd>

<dt><a name="directive" id="directive">Yönerge</a></dt>

<dd>Belli Apache davranışlarından bir veya daha fazlasını denetim altına

alan bir yapılandırma komutu. Yönergeler <glossary ref="configurationfile"

>yapılandırma dosyalarına</glossary> yerleştirilir.<br />

Bakınız: <a href="mod/directives.html">Yönerge Dizini</a>

</dd>

<dt><a name="method" id="method">Yöntem</a></dt>

<dd><glossary ref="http">HTTP</glossary> bağlamında, istemci tarafından

istek satırında belirtilen, bir özkaynağa uygulanacak bir eylem. HTTP

bağlamında belirtilebilecek yöntemlere örnek olarak <code>GET</code>,

<code>POST</code> ve <code>PUT</code> verilebilir.

</dd>

<dt><a name="x.509" id="x.509">X.509</a></dt>

<dd>SSL/TLS kimlik doğrulamasında kullanılmak üzere Uluslararası Telekom

Birliği (ITU-T) tarafından önerilmiş bir kimlik doğrulama sertitifası

şeması<br /> Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

</dl>

</section>

</manualpage>