fefb8b844b6286bfc41bb2e0c4cc003b8e7d4ff2kess<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?>

fefb8b844b6286bfc41bb2e0c4cc003b8e7d4ff2kess<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "/style/manualpage.dtd">

fefb8b844b6286bfc41bb2e0c4cc003b8e7d4ff2kess<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="/style/manual.tr.xsl"?>

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end

2bd55c0d474884fe40c4a081efcbd82bc1c913a8rbowen

2bd55c0d474884fe40c4a081efcbd82bc1c913a8rbowen<manualpage metafile="glossary.xml.meta">

2bd55c0d474884fe40c4a081efcbd82bc1c913a8rbowen

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen <title>Terim Sözlüğü</title>

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen <summary>

10ca15b877e1d7f36b5d4ccd0a38e984cd635da4rbowen <p>Bu sözlük, genelinde HTML sayfa sunumuna, özelinde Apache HTTP Sunucusuna

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen özgü ortak terminolojinin bir kısmını içerir. Her kavram ile ilgili daha

10ca15b877e1d7f36b5d4ccd0a38e984cd635da4rbowen ayrıntılı bilgi bağlarla sağlanmıştır.</p>

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen </summary>

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen<section id="definitions"><title>Tanımlar</title>

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen <dl>

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end <dt><a name="algorithm" id="algorithm">Algoritma</a></dt>

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end <dd>Bir sorunu sonlu sayıda adımda çözümlemek için uygulanan kurallar

be809bbd44119f26f27a701f6912d21f334d85ffrbowen kümesi veya anlam belirsizliği içermeyen bir formül. Şifreleme için

ae89c529be7bde57cc051ec8f85da6fddd502926erikabele kullanılan algoritmalara <dfn>şifre</dfn> denir.

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end </dd>

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end <dt><a name="transportlayersecurity" id="transportlayersecurity"

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen >Aktarım Katmanı Güvenliği</a></dt>

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen <dd>İngilizcesi: Transport Layer Security <a name="tls" id="tls">(TLS)</a></dd>

2bd55c0d474884fe40c4a081efcbd82bc1c913a8rbowen <dd>TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli

2bd55c0d474884fe40c4a081efcbd82bc1c913a8rbowen yapılabilmesi için SSL’nin ardılı olarak Genel Ağ Mühendisliği Görev Gücü

10ca15b877e1d7f36b5d4ccd0a38e984cd635da4rbowen (IETF) tarafından oluşturulmuş protokol. TLS’nin 1. sürümü ile SSL’in 3.

10ca15b877e1d7f36b5d4ccd0a38e984cd635da4rbowen sürümü hemen hemen aynıdır.<br />

fefb8b844b6286bfc41bb2e0c4cc003b8e7d4ff2kess Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen </dd>

48160cfe05c7614376dc7b1f57f5493eb73f06dbrbowen

48160cfe05c7614376dc7b1f57f5493eb73f06dbrbowen <dt><a name="passphrase" id="passphrase">Anahtar Parolası</a></dt>

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen <dd>Özel anahtar dosyalarını yetkisiz kişilerden koruyan sözcük veya

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen cümle. Genellikle sadece <glossary ref="cipher">şifreler</glossary>

fefb8b844b6286bfc41bb2e0c4cc003b8e7d4ff2kess için kullanılan gizli şifreleme/şifre çözme anahtarını korur.<br />

10ca15b877e1d7f36b5d4ccd0a38e984cd635da4rbowen Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen </dd>

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end <dt><a name="apacheextensiontool" id="apacheextensiontool">Apache Eklenti

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end Aracı</a> <a name="apxs" id="apxs">(apxs)</a></dt>

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end <dd>İngilizcesi: APache eXtension Tool - apxs</dd>

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen <dd><glossary ref="module">Modül</glossary> kaynak kodlarının devinen

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen paylaşımlı nesneler (<glossary ref="dso">DSO</glossary>) halinde

fefb8b844b6286bfc41bb2e0c4cc003b8e7d4ff2kess derlenmesine ve Apache Sunucusu içinde kurulmasına yardım eden bir Perl

fefb8b844b6286bfc41bb2e0c4cc003b8e7d4ff2kess betiği.<br />Daha ayrıntılı bilgi için <program>apxs</program> kılavuz

fefb8b844b6286bfc41bb2e0c4cc003b8e7d4ff2kess sayfasına bakınız.

fefb8b844b6286bfc41bb2e0c4cc003b8e7d4ff2kess </dd>

fefb8b844b6286bfc41bb2e0c4cc003b8e7d4ff2kess

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen <dt><a name="apacheportableruntime"

2eaf662cbc81e823e8d9aeb8d54e69e63032493erbowen id="apacheportableruntime">Apache Taşınabilir Arayüzü</a> <a

48160cfe05c7614376dc7b1f57f5493eb73f06dbrbowen name="apr" id="apr">(APR)</a></dt>

b55e805b1e1f5258452901038edc7097056eba7eerikabele <dd>İngilizcesi: Apache Portable Runtime - APR</dd>

48160cfe05c7614376dc7b1f57f5493eb73f06dbrbowen <dd>Sunucu ile işletim sistemi arasındaki temel arayüzleri oluşturan

48160cfe05c7614376dc7b1f57f5493eb73f06dbrbowen kütüphaneler kümesine verilen ad. APR, Apache HTTP Sunucusuna paralel

fefb8b844b6286bfc41bb2e0c4cc003b8e7d4ff2kess bağımsız bir proje olarak geliştirilmektedir.<br />

1855f4a7304fe643dd91b222128facaa185753e8erikabele Bakınız: <a href="http://apr.apache.org/">Apache Taşınabilir Arayüzü

fefb8b844b6286bfc41bb2e0c4cc003b8e7d4ff2kess Projesi</a>

fefb8b844b6286bfc41bb2e0c4cc003b8e7d4ff2kess </dd>

48160cfe05c7614376dc7b1f57f5493eb73f06dbrbowen

48160cfe05c7614376dc7b1f57f5493eb73f06dbrbowen <dt><a name="context" id="context">Bağlam</a></dt>

fefb8b844b6286bfc41bb2e0c4cc003b8e7d4ff2kess <dd><glossary ref="configurationfile">Yapılandırma dosyaları</glossary>nda

48160cfe05c7614376dc7b1f57f5493eb73f06dbrbowen sadece belli türdeki <glossary ref="directive">yönerge</glossary>lerin

48160cfe05c7614376dc7b1f57f5493eb73f06dbrbowen bulunmasına izin verilen bir bölge.<br />

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end Bakınız: <a href="mod/directive-dict.html#Context">Apache Yönergelerini

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end Açıklamak için Kullanılan Terimler</a>

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end </dd>

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end

5a58787efeb02a1c3f06569d019ad81fd2efa06end <dt><a name="symmetriccryptophraphy" id="symmetriccryptophraphy"

>Bakışımlı Şifreleme Tekniği</a></dt>

<dd>Şifreleme ve şifre çözme için tek bir anahtarın kullanıldığı

bir şifreleme tekniği.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="header" id="header">Başlık</a></dt>

<dd>Bir <glossary ref="http">HTTP</glossary> isteğinin parçası olarak,

gönderilen yanıtta asıl içerikten önce yer alan ve içerik hakkında

mecazlar içeren veri.

</dd>

<dt><a name="connect" id="connect">CONNECT</a></dt>

<dd>Ham veri kanallarını HTTP üzerinden yönlendirmek için kullanılan bir HTTP <glossary ref="method">yöntemi</glossary>. SSL protokolü gibi diğer protokolleri sarmalamakta kullanılabilir.

</dd>

<dt><a name="dynamicsharedobject" id="dynamicsharedobject">Devingen

Paylaşımlı Nesne</a> <a name="dso" id="dso">(DSO)</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Dynamic Shared Object (DSO)</dd>

<dd>İstek halinde yüklenebilen, Apache <program>httpd</program>

çalıştırılabilir dosyasından ayrı olarak derlenmiş <glossary

ref="module">modül</glossary>lerin ortak adı.<br />

Bakınız: <a href="dso.html">Devingen Paylaşımlı Nesne Desteği</a>

</dd>

<dt><a name="plaintext" id="plaintext">Düz Metin</a></dt>

<dd>Şifrelenmemiş metin.</dd>

<dt><a name="regularexpresion" id="regularexpresion">Düzenli İfade</a>

<a name="regex" id="regex">(Regex)</a></dt>

<dd>Metin içinde bir şablon tanımlama yolu. Örneğin, “A harfi ile

başlayan bütün sözcükler” veya “10 rakamlı telefon numaraları” ya da

“Baş harfi Z olmayan ve iki virgül içeren cümleler” gibi. Düzenli

ifadeler, Apache’de belli özniteliklere uygun dosya veya özkaynakları

toplamak için esnek bir yol sağlamasından ötürü oldukça yararlıdır.

Örneğin, “resimler” dizini altındaki dosyalardan .gif ve .jpg uzantılı

olanları toplamak için “<code>/resimler/.*(jpg|gif)$</code>” düzenli

ifadesi yazılabilir. Apache, <a href="http://www.pcre.org/">PCRE</a>

kütüphanesi ile sağlanan Perl uyumlu düzenli ifadeleri kullanır.

</dd>

<dt><a name="accesscontrol" id="accesscontrol">Erişim Denetimi</a></dt>

<!-- Access Control -->

<dd>Ağ bölgelerine erişimin kısıtlanması. Apache bağlamında normal

olarak belli <em>URL</em>’lere erişimi kısıtlamak şeklinde

uygulanır.<br /> Bakınız: <a href="howto/auth.html">Kimlik Doğrulama,

Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</a>

</dd>

<dt><a name="handler" id="handler">Eylemci</a></dt>

<dd>Bir dosya istendiğinde uygulanacak eylemi Apache içinde gerçekleştiren

nesne. Genellikle dosyalar, dosya türüne bağlı dolaylı eylemcilere

sahiptir. Normalde tüm dosyalar sunucu tarafından sıradan birer dosya

olarak işleme sokulduğu halde bazı belli dosyalar diğerlerinden ayrı

ele alınır. Örneğin, <code>cgi-script</code> eylemcisi dosyaları

<glossary ref="cgi">CGI</glossary>’ler tarafından işlenebilir hale

getirmek üzere işleme sokar.<br />

Bakınız: <a href="handler.html">Apache Eylemcilerinin Kullanımı</a>

</dd>

<dt><a name="publickey" id="publickey">Genel Anahtar</a></dt>

<dd><glossary ref="publickeycryptography">Genel Anahtarlı

Şifreleme Tekniği</glossary>nde, sahibinin yaptığı imzaları çözmeye ve

sahibine gönderilen iletileri şifrelemeye yarayan genel erişime açık

anahtar.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="publickeycryptography" id="publickeycryptography"

>Genel Anahtarlı Şifreleme Tekniği</a></dt>

<dd>Şifreleme ve şifre çözme için iki ayrı anahtarın kullanıldığı

bakışımsız şifreleme sistemlerinin konusu veya uygulaması. Bu amaçla

kullanılan anahtarlar bir anahtar çiftinden oluşur. Genel Anahtarlı

Şifrelemeye Bakışımsız Şifreleme de denir.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="privatekey" id="privatekey">Gizli Anahtar</a></dt>

<dd><glossary ref="publickeycryptography">Genel Anahtarlı

Şifreleme Tekniği</glossary>nde, giden iletileri imzalamak ve gelen

iletilerin şifrelerini çözmek amacıyla kullanılan gizli anahtar.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="https" id="https">Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü

(HTTPS)</a></dt>

<dd>İngilizcesi: The HyperText Transfer Protocol (Secure), (HTTPS)</dd>

<dd>Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü, Genel Ağ’da kullanılan standart

şifreli iletişim mekanizmasıdır. Aslında HTTP protokolünün <glossary

ref="ssl">SSL</glossary> üzerinden gerçekleştirilmesinden başka bir

şey değildir.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="securesocketslayer" id="securesocketslayer"

>Güvenli Soket Katmanı</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Secure Sockets Layer <a name="ssl" id="ssl">(SSL)</a></dd>

<dd>TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli

yapılabilmesi için Netscape Communications Corporation tarafından

oluşturulmuş bir protokol. Günümüzde en çok <em>HTTPS</em>, yani SSL

üzerinden Hiper Metin Aktarım Protokolü şeklinde kullanılmaktadır.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="hypertexttransferprotocol"

id="hypertexttransferprotocol">Hiper Metin Aktarım Protokolü</a>

<a name="http" id="hhtp">(HTTP)</a></dt>

<dd>İngilizcesi: HyperText Transfer Protocol (HTTP)</dd>

<dd>Genel Ağ’da kullanılan standart aktarım protokollerinden biri.

Apache, <a href="http://ietf.org/rfc/rfc2616.txt">RFC 2616</a> ile

tanımlanmış protokolün HTTP/1.1 olarak bilinen 1.1 sürümünü gerçekler.

</dd>

<dt><a name="htaccess" id="htaccess">.htaccess</a></dt>

<dd>Belge dosyaları ağacı içine yerleştirilen bir <glossary

ref="configurationfile">yapılandırma dosyası</glossary> olup yerleştiği

dizine ve o dizinin alt dizinlerine yapılandırma yönergeleri

uygulanmasını sağlar. İsmine rağmen böyle bir dosyanın içerebileceği

yönergeler erişim denetleme yönergeleri ile sınırlı değildir; hemen

her tür yönergeyi içerebilir.<br />

Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>

</dd>

<dt><a name="httpd.conf" id="httpd.conf">httpd.conf</a></dt>

<dd>Ana Apache <glossary ref="configurationfile">yapılandırma

dosyası</glossary>. Dosya sistemindeki öntanımlı yeri

<code>/usr/local/apache2/conf/httpd.conf</code> olup derleme

sırasındaki yapılandırmayla veya çalışma anındaki yapılandırmayla

başka bir yer belirtilebilir.<br />

Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>

</dd>

<dt><a name="export-crippled" id="export-crippled">İhracat Engelli</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Export-Crippled</dd>

<dd>Amerika Birleşik Devletlerinin İhracat Yönetim Düzenlemelerine (EAR)

uymak için şifreleme yoluyla sakatlanmış yazılım. İhracat engelli olması

için şifrelenmiş yazılımları birer şifreli metin haline getiren şifre

anahtarları küçük boyutlu olduğundan şifreleme zor

kullanılarak kırılabilir.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="messagedigest" id="messagedigest">İleti Özeti</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Message Digest</dd>

<dd>Aktarım sırasında içeriğinin değişme olasılığı bulunan bir iletinin

içeriğini doğrulamak için kullanılan bir <glossary

ref="hash">özet</glossary>.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="reverseproxy" id="reverseproxy">Karşı Vekil</a></dt>

<dd>İstemciye kendini <em>asıl sunucu</em> imiş gibi gösteren bir

<glossary ref="proxy">vekil</glossary> sunucu. Güvenlik, yük dengelemesi

gibi sebeplerle asıl sunucuyu istemcilerden gizlemek için yararlıdır.

</dd>

<dt><a name="authentication" id="authentication">Kimlik Doğrulama</a></dt>

<dd>Sunucu, istemci veya kullanıcı gibi bir ağ öğesinin kimliğinin

olumlanması.<br />Bakınız: <a href="howto/auth.html">Kimlik Doğrulama,

Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</a>

</dd>

<dt><a name="mime-type" id="mime-type">MIME türü</a></dt>

<dd>Aktarılan belgenin çeşidini betimlemenin bir yolu. MIME, Türkçe’ye

‘Çok Amaçlı Genel Ağ Posta Eklentileri’ olarak çevrilebilecek olan

"Multipurpose Internet Mail Extensions" sözcüklerinden türetilmiş bir

kısaltmadır. MIME türleri bir bölü çizgisi ile ayrılmış bir ana ve bir

alt belge türünün birleşiminden oluşur. <code>text/html</code>,

<code>image/gif</code> ve <code>application/octet-stream</code> örnek

olarak verilebilir. HTTP protokolünde MIME türleri

<code>Content-Type</code> <glossary ref="header">başlığında</glossary>

aktarılır.<br />Bakınız: <a href="mod/mod_mime.html">mod_mime</a>

</dd>

<dt><a name="module" id="module">Modül</a></dt>

<dd>Bir programın bağımsız parçalarından her biri. Apache işlevselliğinin

çoğu yapılandırmaya dahil edilip edilmeyeceğine kullanıcı tarafından

karar verilebilen modüllerden oluşur. Apache <program>httpd</program>

çalıştırılabiliri içinde derlenmiş modüllere <dfn>durağan modüller</dfn>

adı verilirken ayrı bir yerde saklanan ve çalışma anında isteğe bağlı

olarak yüklenebilen modüllere <dfn>devingen modüller</dfn> veya

<glossary ref="dso">DSO</glossary>’lar denir. Yapılandırmaya öntanımlı

olarak dahil edilen modüllere <dfn>temel modüller</dfn> denir. Apache

için kullanılabilecek modüllerin çoğu Apache HTTP Sunucusunun

<glossary ref="tarball">tar paketi</glossary> içinde dağıtılmaz; bunlara

<dfn>üçüncü parti modüller</dfn> denir.<br />

Bakınız: <a href="mod/">Modül Dizini</a>

</dd>

<dt><a name="openssl" id="openssl">OpenSSL</a></dt>

<dd>SSL/TLS için açık kaynak kodlu araç kiti.<br />Daha ayrıntılı bilgi

için <a href="http://www.openssl.org/">http://www.openssl.org/</a>

adresine bakınız.

</dd>

<dt><a name="commongatewayinterface" id="commongatewayinterface"

>Ortak Ağgeçidi Arayüzü</a> <a name="cgi" id="cgi">(CGI)</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Common Gateway Interface (CGI)</dd>

<dd>Bir HTTP sunucusunun bir harici programa hizmet istekleri yapmasını

mümkün kılan, sunucu ile bir harici program arasındaki bir arayüz

standardı. Özgün arayüz <a

href="http://hoohoo.ncsa.uiuc.edu/cgi/overview.html">NCSA</a> tarafından

tanımlanmış olmakla birlikte ayrıca bir <a

href="http://www.ietf.org/rfc/rfc3875">CGI RFC’si</a> de vardır.<br />

Bakınız: <a href="howto/cgi.html">CGI ile Devingen İçerik</a>

</dd>

<dt><a name="environmentvariable" id="environmentvariable"

>Ortam Değişkeni</a> <a name="env-variable" id="env-variable"

>(ortam-değişkeni)</a></dt>

<dd>İşletim sistemi kabuğu tarafından yönetilen ve programlar arasında

bilgi alışverişi amacıyla kullanılan isimli değişkenler. Ayrıca,

Apache de ortam değişkenleri olarak tanımlanabilecek dahili değişkenler

içerir fakat bunlar kabuk ortamında değil dahili Apache yapıları içinde

saklanır.<br />

Bakınız: <a href="env.html">Apache Ortam Değişkenleri</a>

</dd>

<dt><a name="session" id="session">Oturum</a></dt>

<dd>Bir iletişimin bağlamsal bilgileri.</dd>

<dt><a name="hash" id="hash">Özet</a></dt>

<dd>Uzunluğu değişebilen bir dizgenin belli bir durumuna ilişkin sabit

uzunlukta bir dizge üretmek için kullanılan geri dönüşümsüz bir

algoritma. Algoritmaya girdi olan farklı uzunluktaki dizgeler (özet

işlevine bağlı olarak) aynı uzunlukta farklı özetler üretir.

</dd>

<dt><a name="virtualhosting" id="virtualhosting">Sanal Konaklık</a></dt>

<dd>Tek bir Apache sunucusundan çok sayıda site sunulması. <em>IP tabanlı

sanal konaklık</em>ta siteler birbirlerinden IP adreslerine göre

ayrılırken, <em>isim tabanlı sanal konaklık</em>ta siteler aynı IP

adresinden kendi isimleriyle sunulabilirler.<br />

Bakınız: <a href="vhosts/">Apache Sanal Konak Belgeleri</a>

</dd>

<dt><a name="digitalsignature" id="digitalsignature">Sayısal İmza</a></dt>

<dd>Bir sertifikayı veya bir dosyayı doğrulamakta kullanılan şifreli bir

metin. Bir imza <glossary ref="certificationauthority">Sertifika

Makamı</glossary> tarafından bir <em>sertifikaya</em> gömülü olan

<em>genel anahtardan</em> bir özet üretilerek oluşturulur. İmza şifresi

sadece <em>sertifika</em> sahibi ağ öğesinin kimliğini doğrulayacak

SM’nin genel anahtarı kullanılarak çözülebilir.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="certificate" id="certificate">Sertifika</a></dt>

<dd>Sunucu, istemci gibi ağ öğelerinin kimliğini kanıtlamakta kullanılan

bir veri kaydı. Bir sertifika, sertifika sahibi (buna sertifikanın

konusu da denir), sertifikayı imzalayan <glossary

ref="certificationauthority">Sertifika Makamı</glossary> (SM) (buna

sertifika yayıncısı da denir), sertifika sahibinin <glossary

ref="publickey">genel anahtarı</glossary> ve SM tarafından üretilen imza

gibi parçalardan oluşan X.509 bilgisi içerir. Ağ öğeleri bu imzaları SM

sertifikalarını kullanarak doğrular.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="certificatsigningrequest" id="certificatsigningrequest"

>Sertifika İmzalama İsteği</a> <a name="csr" id="csr">(Sİİ)</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Certificate Signing Request (CSR)</dd>

<dd>İmzasız bir sertifikayı <glossary ref="certificationauthority"

>Sertifika Makamı</glossary>na kendi SM <em>Sertifika</em>sının

<glossary ref="privatekey">özel anahtar</glossary>ı ile imzalaması

için yapılan istek. Sİİ imzalanınca bir gerçek sertifika haline

gelir.<br />Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="certificationauthority" id="certificationauthority"

>Sertifika Makamı</a> <a name="ca" id="ca">(SM)</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Certification Authority (CA)</dd>

<dd>Ağ öğelerinin güvenilir olarak kimliklerinin doğrulanması için

sertifikaları imzalayan güvenilir üçüncü şahıs. Diğer ağ öğeleri,

sertifikalı bir öğenin kimliğini kanıtlayan bir SM’yi doğrulamak

için imzayı sınayabilir.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="modulemagicnumber" id="modulemagicnumber">Sihirli Modül

Numarası</a> (<a name="mmn" id="mmn">SMN</a>)</dt>

<dd>Sihirli Modül Numarası, modüllerin ikil uyumluluğu ile ilgili olarak

Apache kaynak kodunda tanımlanmış bir sabittir. Apache dahili yapıları,

uygulama programlama arayüzünün önemli parçaları ve işlev çağrıları artık

ikil uyumluluğun garanti edilemeyeceği kadar değiştiği zaman SMN

değiştirilir. Bir SMN değişikliğinde ve bazen de sırf yeni bir Apache

sürümü ile çalışmak icabettiğinde tüm üçüncü parti modüllerin en azından

yeniden derlenmesi gerekir.

</dd>

<dt><a name="ssleay" id="ssleay">SSLeay</a></dt>

<dd>Eric A. Young tarafından geliştirilmiş özgün SSL/TLS

gerçeklenim kütüphanesi.

</dd>

<dt><a name="servernameindication" id="servernameindication">Sunucu Adı

Belirtimi</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Server Name Indication <a name="sni" id="sni"

>(SNI)</a></dd>

<dd>İlk SSL uzlaşımı sırasında istenen sunucu isminin aktarılmasını

mümkün kılan bir SSL işlevidir. Böylece sunucunun, SSL uzlaşım

işlemlerlerinde kullanılacak sanal konak yapılandırmasını doğru

bir şekilde seçebilmesi sağlanmıştır. Bu özellik RFC 3546'da TLS

eklentili SSL başlatma bölümüne eklenmiştir.<br />

Bakınız: <a href="ssl/ssl_faq.html">SSL SSS</a>

ve <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc3546.txt">RFC 3546</a>

</dd>

<dt><a name="serversideincludes" id="serversideincludes"

>Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirme</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Server Side Includes <a name="ssi" id="ssi">(SSI)</a></dd>

<dd>İşlem yönergelerini HTML dosyalara gömme tekniği.<br />

Bakınız: <a href="howto/ssi.html">Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirmeye

Giriş</a>

</dd>

<dt><a name="filter" id="filter">Süzgeç</a></dt>

<dd>Sunucu tarafından alınan ve gönderilen veriye uygulanan bir işlem.

Giriş süzgeçleri sunucuya istemci tarafından gönderilen veriyi işlerken

çıkış süzgeçleri sunucu tarafından istemciye gönderilen belgeleri işler.

Örneğin, <code>INCLUDES</code> çıkış süzgeci, belgeleri <glossary

ref="ssi">sunucu taraflı içerik</glossary> için işleme sokar.<br />

Bakınız: <a href="filter.html">Süzgeçler</a>

</dd>

<dt><a name="cipher" id="cipher">Şifre</a></dt>

<dd>Veri şifrelemek için kullanılan bir algoritma veya sistem. DES, IDEA

veya RC4 örnek verilebilir.<br />

Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="ciphertext" id="ciphertext">Şifreli Metin</a></dt>

<dd>Bir <glossary ref="plaintext">Düz Metin</glossary> bir

<glossary ref="cipher">Şifre</glossary>den geçirilince elde edilen

sonuç.<br />Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

<dt><a name="fully-qualifieddomain-name"

id="fully-qualifieddomain-name">Tam Alan Adı</a>

<a name="fqdn" id="fqdn">(TAA)</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Fully-Qualified Domain-Name (FQDN)</dd>

<dd>Bir IP adresiyle eşleşebilen, bir konak adıyla bir alan adının

birleşiminden oluşan eşsiz bir ağ öğesi ismi. Örneğin,

<code>httpd.apache.org</code> tam alan adında <code>httpd</code> bir konak

adıyken <code>apache.org</code> bir alan adıdır.

</dd>

<dt><a name="tarball" id="tarball">Tar Paketi</a></dt>

<dd><code>tar</code> uygulaması kullanılarak bir araya getirilmiş

dosyalardan oluşan bir paket. Apache dağıtımları sıkıştırılmış tar

arşivleri içinde veya pkzip kullanılarak saklanır.

</dd>

<dt><a name="uniformresourceidentifier" id="uniformresourceidentifier"

>Tektip Özkaynak Betimleyici</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Uniform Resource Identifier

<a name="URI" id="URI">(URI)</a></dd>

<dd>Soyut veya somut bir özkaynağı betimlemek için kullanılan bütünleşik

bir karakter dizisi. Aslen <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc2396.txt"

>RFC 2396</a> tarafından tanımlanmıştır. Genel Ağ’da kullanılan URI’lerden

genellikle <glossary ref="url">URL</glossary>’ler olarak bahsedilir.

</dd>

<dt><a name="uniformresourcelocator" id="uniformresourcelocator"

>Tektip Özkaynak Konumlayıcı</a></dt>

<dd>İngilizcesi: Uniform Resource Locator <a name="url" id="url">(URL)</a></dd>

<dd>Genel Ağ üzerindeki bir özkaynağın ismi veya adresi. Aslen <glossary

ref="uniformresourceidentifier">Tektip Özkaynak Betimleyici</glossary>

denilen terimin gayrı resmi karşılığıdır. URL’ler <code>http</code> veya

<code>https</code> gibi bir şemayı takip eden bir konak adı ve bir dosya

yolundan oluşurlar. Örneğin, bu sayfanın URL’si

<code>http://httpd.apache.org/docs/&httpd.docs;/glossary.html</code> olurdu.

</dd>

<dt><a name="proxy" id="proxy">Vekil</a></dt>

<dd><em>Asıl sunucu</em> ile istemci arasında aracılık yapan sunucu.

İstemciden aldığı istekleri asıl sunucuya gönderip, ondan aldığı

yanıtları istemciye gönderir. Aynı içeriğe birden fazla istemci talip

olursa vekil sunucu bu istekleri her seferinde asıl sunucudan istemek

yerine kendi deposundan karşılar, böylece yanıt zamanı kısalır.<br />

Bakınız: <a href="mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a>

</dd>

<dt><a name="configurationfile" id="configurationfile"

>Yapılandırma Dosyası</a></dt>

<dd>Apache yapılandırmasını denetim altına alan <glossary

ref="directive">yönergeleri</glossary> içeren bir metin dosyası.<br />

Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>

</dd>

<dt><a name="configurationdirective"

id="configurationdirective">Yapılandırma Yönergesi</a></dt>

<dd>Bakınız: <glossary ref="directive">Yönerge</glossary></dd>

<dt><a name="directive" id="directive">Yönerge</a></dt>

<dd>Belli Apache davranışlarından bir veya daha fazlasını denetim altına

alan bir yapılandırma komutu. Yönergeler <glossary ref="configurationfile"

>yapılandırma dosyalarına</glossary> yerleştirilir.<br />

Bakınız: <a href="mod/directives.html">Yönerge Dizini</a>

</dd>

<dt><a name="method" id="method">Yöntem</a></dt>

<dd><glossary ref="http">HTTP</glossary> bağlamında, istemci tarafından

istek satırında belirtilen, bir özkaynağa uygulanacak bir eylem. HTTP

bağlamında belirtilebilecek yöntemlere örnek olarak <code>GET</code>,

<code>POST</code> ve <code>PUT</code> verilebilir.

</dd>

<dt><a name="x.509" id="x.509">X.509</a></dt>

<dd>SSL/TLS kimlik doğrulamasında kullanılmak üzere Uluslararası Telekom

Birliği (ITU-T) tarafından önerilmiş bir kimlik doğrulama sertitifası

şeması<br /> Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>

</dd>

</dl>

</section>

</manualpage>