env.html.tr.utf8 revision 205f749042ed530040a4f0080dbcb47ceae8a374
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!--
b244bbf442a0aea3dc397b4d0d751f4716c5891dnd XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
acc36ab93565d2880447d535da6ca6e5feac7a70nd XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
031b91a62d25106ae69d4693475c79618dd5e884fielding -->
031b91a62d25106ae69d4693475c79618dd5e884fielding<title>Apache’de Ortam Değişkenleri - Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.5</title>
031b91a62d25106ae69d4693475c79618dd5e884fielding<link href="/style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
031b91a62d25106ae69d4693475c79618dd5e884fielding<link href="/style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
031b91a62d25106ae69d4693475c79618dd5e884fielding<link href="/style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /><link rel="stylesheet" type="text/css" href="/style/css/prettify.css" />
031b91a62d25106ae69d4693475c79618dd5e884fielding<script src="/style/scripts/prettify.min.js" type="text/javascript">
acc36ab93565d2880447d535da6ca6e5feac7a70nd</script>
acc36ab93565d2880447d535da6ca6e5feac7a70nd
acc36ab93565d2880447d535da6ca6e5feac7a70nd<link href="/images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
acc36ab93565d2880447d535da6ca6e5feac7a70nd<body id="manual-page"><div id="page-header">
acc36ab93565d2880447d535da6ca6e5feac7a70nd<p class="menu"><a href="/mod/">Modüller</a> | <a href="/mod/quickreference.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="/glossary.html">Terimler</a> | <a href="/sitemap.html">Site Haritası</a></p>
acc36ab93565d2880447d535da6ca6e5feac7a70nd<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.5</p>
acc36ab93565d2880447d535da6ca6e5feac7a70nd<img alt="" src="/images/feather.gif" /></div>
acc36ab93565d2880447d535da6ca6e5feac7a70nd<div class="up"><a href="./"><img title="&lt;-" alt="&lt;-" src="/images/left.gif" /></a></div>
acc36ab93565d2880447d535da6ca6e5feac7a70nd<div id="path">
acc36ab93565d2880447d535da6ca6e5feac7a70nd<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> &gt; <a href="./">Sürüm 2.5</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Apache’de Ortam Değişkenleri</h1>
acc36ab93565d2880447d535da6ca6e5feac7a70nd<div class="toplang">
acc36ab93565d2880447d535da6ca6e5feac7a70nd<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="/en/env.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi<a href="/fr/env.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki<a href="/ja/env.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki<a href="/ko/env.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi<a href="/tr/env.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi</div>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki<div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <p>Apache HTTP Sunucusunu etkileyen ortam değişkenleri iki çeşittir.</p>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki <p>İlki, işletim sisteminin denetimindeki ortam değişkenleridir. Bu
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi değişkenlere değer atama işlemi sunucu başlatılmadan önce yapılır.
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki Bunlar yapılandırma dosyalarının içinde kullanılabilir. Ayrıca,
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki istenirse PassEnv yönergesi kullanılarak bunlar CGI betiklerine ve
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi SSI sayfalarına da aktarılabilir.</p>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <p>İkincisi ise, Apache HTTP Sunucusunun kendi ortam değişkenleridir.
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi Bu değişkenlerde saklanan bilgi erişim denetimi, günlük kaydı gibi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi çeşitli işlemleri denetlemekte kullanılabilir. Değişkenler ayrıca, CGI
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi betikleri gibi harici uygulamalarla iletişim mekanizması olarak da
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki kullanılabilir. Bu belgede bu değişkenler üzerindeki işlemlere ve
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi kullanım şekillerine değinilmiştir.</p>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <p>Bu değişkenlere <em>ortam değişkenleri</em> dense de işletim sisteminin
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi ortam değişkenleri gibi değillerdir. Bunlar sadece Apache ortamında
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi geçerli değişkenler olup işletim sisteminin bu değişkenlerden haberi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi olmaz. Sadece CGI betikleri ve SSI sayfaları gibi harici uygulamalar
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki tarafından üretilen ortam değişkenleri sistem ortamının değişkenleri
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi haline gelirler. İşletim sistemi ortamına çalışmakta olan sunucudan
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki müdahale etmek isterseniz işletim sisteminizin kabuğu tarafından sağlanan
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi standart ortam müdahale mekanizmalarını kullanmalısınız.</p>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi </div>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki<div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="/images/down.gif" /> <a href="#setting">Ortam Değişkenlerinin Atanması</a></li>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi<li><img alt="" src="/images/down.gif" /> <a href="#using">Ortam Değişkenlerinin Kullanımı</a></li>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki<li><img alt="" src="/images/down.gif" /> <a href="#special">Özel Amaçlı Ortam Değişkenleri</a></li>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi<li><img alt="" src="/images/down.gif" /> <a href="#examples">Örnekler</a></li>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi</ul><ul class="seealso"><li><a href="#comments_section">Yorum</a></li></ul></div>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="/images/up.gif" /></a></div>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi<div class="section">
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi<h2><a name="setting" id="setting">Ortam Değişkenlerinin Atanması</a></h2>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="/mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code></li><li><code class="module"><a href="/mod/mod_env.html">mod_env</a></code></li><li><code class="module"><a href="/mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code></li><li><code class="module"><a href="/mod/mod_setenvif.html">mod_setenvif</a></code></li><li><code class="module"><a href="/mod/mod_unique_id.html">mod_unique_id</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_setenvif.html#browsermatch">BrowserMatch</a></code></li><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_setenvif.html#browsermatchnocase">BrowserMatchNoCase</a></code></li><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_env.html#passenv">PassEnv</a></code></li><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_rewrite.html#rewriterule">RewriteRule</a></code></li><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_env.html#setenv">SetEnv</a></code></li><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code></li><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_setenvif.html#setenvifnocase">SetEnvIfNoCase</a></code></li><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_env.html#unsetenv">UnsetEnv</a></code></li></ul></td></tr></table>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki <h3><a name="basic-manipulation" id="basic-manipulation">Temel Ortamda Değişiklik</a></h3>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <p>Apache ortamında bir ortam değişkenine müdahale etmenin en temel
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi yolu hiçbir koşula tabi olmayan <code class="directive"><a href="/mod/mod_env.html#setenv">SetEnv</a></code> yönergesini kullanmaktır. Bu değişkenleri Apache
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi başlatılırken sistem ortam değişkenleri haline getirmek için
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <code class="directive"><a href="/mod/mod_env.html#passenv">PassEnv</a></code> yönergesi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi kullanılabilir.</p>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki <h3><a name="conditional" id="conditional">İsteğe Bağlı Şartlı Atamalar</a></h3>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <p>Esnekliği arttırmak için, <code class="module"><a href="/mod/mod_setenvif.html">mod_setenvif</a></code> modülü ile
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi isteğin özelliklerine uygun olarak her isteğe özel değişkenler
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi atayabilmek mümkün kılınmıştır. Örneğin, bir değişken sadece isteği
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki yapan tarayıcıya özgü bir değerle veya sadece belli bir başlık
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki alanınına bağlı olarak atanabilir. Daha da esnek bir mekanizma,
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki ortam değişkeni atamak için <code>[E=...]</code> seçeneğinin
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi kullanıldığı <code class="module"><a href="/mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> modülünün <code class="directive"><a href="/mod/mod_rewrite.html#rewriterule">RewriteRule</a></code> yönergesi ile
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi sağlanmıştır.</p>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <h3><a name="unique-identifiers" id="unique-identifiers">Eşsiz Betimleyiciler</a></h3>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <p>Son olarak, <code class="module"><a href="/mod/mod_unique_id.html">mod_unique_id</a></code> <code>UNIQUE_ID</code>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi ortam değişkenine her istek için o isteğin çok özel koşullar altında
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi tüm diğer istekler arasında eşsizliğini garanti edecek bir değer
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi atar.</p>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <h3><a name="standard-cgi" id="standard-cgi">Standart CGI Değişkenleri</a></h3>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <p>Apache yapılandırmasıyla atanan ve kabuğa aktarılan ortam
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi değişkenlerinden başka <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc3875">CGI
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi Belirtimi</a>nin gerektirdiği istekler hakkında temel bilgileri
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi içeren ortam değişkenlerinin CGI betikleri ve SSI sayfalarınca
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi atanabilmesi sağlanmıştır.</p>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <h3><a name="caveats" id="caveats">Bazı Yetersizlikler</a></h3>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <ul>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <li>Standart CGI değişkenlerini ortam değişkenlerine müdahale
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi yönergelerini kullanarak değiştirmek veya geçersiz kılmak mümkün
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi değildir.</li>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <li>CGI betiklerini çalıştırmak için <code class="program"><a href="/programs/suexec.html">suexec</a></code>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi kullanıldığında ortam, CGI betikleri çalıştırılmadan önce
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <em>güvenilir</em> değişkenler kalacak şekilde temizlenir.
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <em>Güvenilir</em> değişken listesi <code>suexec.c</code> içinde
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi derleme sırasında tanımlanır.</li>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <li>Taşınabilirlik adına, ortam değişkenlerinin isimleri sadece
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi harfler, rakamlar ve alt çizgi imlerini içerebilir. Bunlara ek
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi olarak ismin ilk karakteri bir rakam olmamalıdır. Değişkenler CGI
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi betiklerine ve SSI sayfalarına aktarılırken bu sınırlamalara uygun
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi olmayan karakterlerin yerlerine alt çizgi imleri konur.</li>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <li>Bir özel durum, CGI betiklerine ve benzerlerine ortam
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi değişkenleri üzerinden aktarılan HTTP başlıklarıdır (aşağıya
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi bakın). Bunlar büyük harfe dönüştürülür ve sadece tireler
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi altçizgilere dönüştürülür. Eğer HTTP başlığı geçersiz karakter
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi içeriyorsa başlığın tamamı yoksayılır. Böyle bir durumda ne
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki yapılacağı öğrenmek için <a href="#fixheader">aşağıya</a>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki bakın.</li>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki <li>İsteklerin işleme konması sırasında <code class="directive"><a href="/mod/mod_env.html#setenv">SetEnv</a></code> yönergesi geç çalıştırılır,
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki yani <code class="directive"><a href="/mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code> ve
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <code class="directive"><a href="/mod/mod_rewrite.html#rewritecond">RewriteCond</a></code> gibi
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki yönergeler <code class="directive"><a href="/mod/mod_env.html#setenv">SetEnv</a></code> ile
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki atanan değişken değerlerini görmezler.</li>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki </ul>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="/images/up.gif" /></a></div>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi<div class="section">
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki<h2><a name="using" id="using">Ortam Değişkenlerinin Kullanımı</a></h2>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="/mod/mod_authz_host.html">mod_authz_host</a></code></li><li><code class="module"><a href="/mod/mod_cgi.html">mod_cgi</a></code></li><li><code class="module"><a href="/mod/mod_ext_filter.html">mod_ext_filter</a></code></li><li><code class="module"><a href="/mod/mod_headers.html">mod_headers</a></code></li><li><code class="module"><a href="/mod/mod_include.html">mod_include</a></code></li><li><code class="module"><a href="/mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code></li><li><code class="module"><a href="/mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_access_compat.html#allow">Allow</a></code></li><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_access_compat.html#deny">Deny</a></code></li><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_ext_filter.html#extfilterdefine">ExtFilterDefine</a></code></li><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_headers.html#header">Header</a></code></li><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code></li><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_rewrite.html#rewritecond">RewriteCond</a></code></li><li><code class="directive"><a href="/mod/mod_rewrite.html#rewriterule">RewriteRule</a></code></li></ul></td></tr></table>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <h3><a name="cgi-scripts" id="cgi-scripts">CGI Betikleri</a></h3>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki <p>Ortam değişkenlerinin başlıca amaçlarından biri CGI betikleriyle
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi iletişim kurmaktır. Yukarıda bahsedildiği gibi CGI betiklerine
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi aktarılan ortam Apache yapılandırmasında atanan değişkenlere ek
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi olarak istek hakkında standart temel bilgileri de içerir. Bu konuda
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki ayrıntılı bilgi edinmek için <a href="howto/cgi.html">CGI
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki Öğreticisi</a>ne bakabilirsiniz.</p>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <h3><a name="ssi-pages" id="ssi-pages">SSI Sayfaları</a></h3>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki <p>Sunucu tarafında <code class="module"><a href="/mod/mod_include.html">mod_include</a></code> modülünün
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki <code>INCLUDES</code> süzgeci ile yorumlanan SSI sayfalarında ortam
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki değişkenleri <code>echo</code> elemanı ile basılabilir ve sayfayı
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi isteğin özelliklerine uygun olarak oluşturmak için ortam
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi değişkenleri akış denetim elemanları içinde kullanılabilir. Apache
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki ayrıca, yukarıda bahsedildiği gibi standart CGI ortam değişkenli SSI
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki sayfalarını da sağlayabilmektedir. Daha ayrıntılı bilgi edinmek için
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki <a href="howto/ssi.html">SSI Öğreticisi</a>ne bakabilirsiniz.</p>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki <h3><a name="access-control" id="access-control">Erişim Denetimi</a></h3>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <p><code>allow from env=</code> ve <code>deny from env=</code>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi yönergeleri sayesinde ortam değişkenlerine dayalı olarak sunucuya
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi erişim denetim altında tutulabilir. Bunlar <code class="directive"><a href="/mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code> yönergesi ile birlikte
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki kullanılmak suretiyle sunucuya erişim isteğin özelliklerine bağlı
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki olarak daha esnek bir tarzda denetlenebilir. Örneğin, belli bir
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki tarayıcının sunucuya erişimi bu yönergelerle engellenebilir.</p>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <h3><a name="logging" id="logging">Şartlı Günlük Kaydı</a></h3>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki <p>Ortam değişkenleri <code class="directive"><a href="/mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code> yönergesinin <code>%e</code> seçeneği
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki kullanılarak erişim günlüğüne kaydedilebilir. Bundan başka,
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <code class="directive"><a href="/mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi sayesinde isteklerin günlüğe kaydedilip kaydedilmeyeceğine ortam
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi değişkenlerine dayalı olarak karar verilmesi sağlanabilir. Bunlar
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki <code class="directive"><a href="/mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code> yönergesi ile
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi birlikte kullanılmak suretiyle günlük kayıtları isteğin
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi özelliklerine bağlı olarak daha esnek bir tarzda denetlenebilir.
c56cb4ef5e801a51bc6d5c18cb6e8bef7efa6d47yoshiki Örneğin, <code>gif</code> uzantılı dosyalar için yapılan isteklerin
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi günlüğe kaydedilmemesi veya sadece alt ağınızın dışından gelen
c56cb4ef5e801a51bc6d5c18cb6e8bef7efa6d47yoshiki isteklerin günlüğe kaydedilmesini isteyebilirsiniz.</p>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki <h3><a name="response-headers" id="response-headers">Şartlı Yanıt Başlıkları</a></h3>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <p><code class="directive"><a href="/mod/mod_headers.html#header">Header</a></code> yönergesi belli
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi bir yanıt başlığının istemciye gönderilip gönderilmeyeceğine belli
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki bir ortam değişkeninin varlığına bakarak karar vermek için
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi kullanılabilir. Böylece örneğin, belli bir başlığın istemciye
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi gönderilmesine istemciden belli bir başlığın alınıp alınmadığına
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi bağlı olarak karar verilebilir.</p>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki <h3><a name="external-filter" id="external-filter">Harici Süzgeçlerin Etkinleştirilmesi</a></h3>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <p><code class="module"><a href="/mod/mod_ext_filter.html">mod_ext_filter</a></code> tarafından yapılandırılan harici
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi süzgeçler <code class="directive"><a href="/mod/mod_ext_filter.html#extfilterdefine">ExtFilterDefine</a></code> yönergesinin <code>disableenv=</code> ve
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <code>enableenv=</code> seçenekleri kullanılarak bir ortam
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi değişkenine bağlı olarak etkinleştirilebilir.</p>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki <h3><a name="url-rewriting" id="url-rewriting">URL Kurgulaması</a></h3>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <p><code class="directive"><a href="/mod/mod_rewrite.html#rewritecond">RewriteCond</a></code>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi yönergesinin <em>SınamaDizgesi</em> olarak kullanılan
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <code>%{ENV:<em>değişken</em>}</code> biçemi
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi <code class="module"><a href="/mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> yeniden yazma motorunun ortam
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki değişkenlerine bağlı kararlar almasını mümkün kılar. Yalnız şuna
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki dikkat ediniz: <code class="module"><a href="/mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code>’ta <code>ENV:</code>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki öneki kullanılmadan belirtilen değişkenler ortam değişkenleri
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki değillerdir. Onlar <code class="module"><a href="/mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code>’a özgü diğer
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi modüllerden erişilemeyen özel değişkenlerdir.</p>
208651a016b098f4fa1f6279559f104d70f1632dtakashi
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="/images/up.gif" /></a></div>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki<div class="section">
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki<h2><a name="special" id="special">Özel Amaçlı Ortam Değişkenleri</a></h2>
75429b361faff4e3109d7e5962f70d2d65271f60yoshiki
<p>Birlikte çalışabilirlik sorunları Apache’nin belli istemcilerle
veri alışverişi sırasında davranışını değiştirmesini gerektirebilir.
Genellikle <code class="directive"><a href="/mod/mod_env.html#setenv">SetEnv</a></code> ve
<code class="directive"><a href="/mod/mod_env.html#passenv">PassEnv</a></code> yönergelerinden
başka <code class="directive"><a href="/mod/mod_setenvif.html#browsermatch">BrowserMatch</a></code>
gibi yönergelerle ortam değişkenleri atanarak bunu sağlayan
mekanizmaların olabildiğince esnek davranabilmesi sağlanabilir.</p>
<h3><a name="downgrade" id="downgrade"><code>downgrade-1.0</code></a></h3>
<p>İstek, daha yüksek bir HTTP protokolüyle yapılmış olsa bile
HTTP/1.0 isteği olarak ele alınır.</p>
<h3><a name="force-gzip" id="force-gzip"><code>force-gzip</code></a></h3>
<p><code>DEFLATE</code> süzgeci etkinse tarayıcının tercih ettiği
kodlama koşulsuz olarak yoksayılarak sıkıştırılmış çıktı
gönderilir.</p>
<h3><a name="force-no-vary" id="force-no-vary"><code>force-no-vary</code></a></h3>
<p>İstemciye gönderilmeden önce yanıttan <code>Vary</code> alanının
çıkarılmasına sebep olur. Bazı istemciler bu alanı gerektiği gibi
yorumlayamazlar, bu değişken atanarak bu sorunla karşılaşılmamaya
çalışılır. Bu değişkenin atanması ayrıca
<strong>force-response-1.0</strong> değişkeninin de atanmasına sebep
olur.</p>
<h3><a name="force-response" id="force-response"><code>force-response-1.0</code></a></h3>
<p>HTTP/1.0 isteği yapan istemcilere HTTP/1.0 yanıtı verilmesini zorunlu
kılar. AOL vekillerindeki bir sorun nedeniyle gerçeklenmiştir. Bazı
HTTP/1.0 istemciler HTTP/1.1 yanıtlarında doğru davranmayabilirler; bu
değişken atanarak bunların sorunları giderilebilir.</p>
<h3><a name="gzip-only-text-html" id="gzip-only-text-html"><code>gzip-only-text/html</code></a></h3>
<p>Bu değişkene "1" değeri atandığında <code>text/html</code>’den
farklı içerik türleri için <code class="module"><a href="/mod/mod_deflate.html">mod_deflate</a></code> modülü
tarafından sağlanan <code>DEFLATE</code> çıktı süzgeci iptal
edilir. Sıkıştırılmış olarak saklanan dosyalar kullanıyorsanız bu
değişkeni <code class="module"><a href="/mod/mod_negotiation.html">mod_negotiation</a></code> modülü de dikkate alır
(kimliğine bakarak sadece gzip için değil, tüm kodlamalar için bunu
yapar).</p>
<h3><a name="no-gzip" id="no-gzip"><code>no-gzip</code></a></h3>
<p>Bu değişken atandığında, <code class="module"><a href="/mod/mod_deflate.html">mod_deflate</a></code> modülünün
<code>DEFLATE</code> süzgeci kapatılır ve
<code class="module"><a href="/mod/mod_negotiation.html">mod_negotiation</a></code> modülü kodlanmış kaynak teslimatını
reddeder.</p>
<h3><a name="no-cache" id="no-cache">no-cache</a></h3>
<p><em>2.2.12 sürümünden beri kullanılabilmektedir.</em></p>
<p>Atandığı takdirde, <code class="module"><a href="/mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> artık
önbelleklenebilecek yanıtları kaydetmeyecektir. Bu ortam değişkeni bir
yanıtın halihazırda mevcut bir isteğe sunulmak üzere önbellekte olup
olmadığından etkilenmez.</p>
<h3><a name="nokeepalive" id="nokeepalive"><code>nokeepalive</code></a></h3>
<p>Bu değişken atandığında, <code class="directive"><a href="/mod/core.html#keepalive">KeepAlive</a></code> yönergesi iptal edilir.</p>
<h3><a name="prefer-language" id="prefer-language"><code>prefer-language</code></a></h3>
<p>Değer olarak <code>en</code>, <code>ja</code> veya
<code>x-klingon</code> gibi bir dil kısaltması verilerek atanmışsa
<code class="module"><a href="/mod/mod_negotiation.html">mod_negotiation</a></code> modülünün normal davranışını
değiştirerek belirtilen dilde bir teslimat yapılmaya çalışılır.
Böyle bir belge yoksa normal <a href="content-negotiation.html">uzlaşım</a> süreci uygulanır.</p>
<h3><a name="redirect-carefully" id="redirect-carefully"><code>redirect-carefully</code></a></h3>
<p>İstemciye bir yönlendirme gönderirken sunucuyu daha dikkatli olmaya
zorlar. Bu genellikle istemcinin yönlendirmeler konusunda sorunlu
olduğu bilindiği takdirde yararlı olur. Bu değişkenin gerçeklenme
sebebi, dizin kaynaklarına yönlendirmeler için DAV yöntemlerini
kullanan Microsoft'un WebFolders yazılımındaki bir sorundur.</p>
<h3><a name="suppress-error-charset" id="suppress-error-charset"><code>suppress-error-charset</code></a></h3>
<p><em>2.0.54 sürümünden beri mevcuttur.</em></p>
<p>Apache bir isteğe bir yönlendirme ile yanıt verdiğinde istemci
yönlendirmeyi kendiliğinden yapmaz veya yapamazsa kullanıcıya yanıtla
birlikte gönderilen metin gösterilir. Apache normal olarak bu metni
ISO-8859-1 ile kodlar.</p>
<p>Ancak, yönlendirmenin yapıldığı sayfa farklı bir karakter kümesine
sahipse bazı tarayıcı sürümleri asıl sayfanın karakter kodlaması yerine
yönlendirmenin kodlamasını kullanmaya çalışırlar. Bu özellikle Yunanca
gibi dillerde hedef sayfanın hatalı yorumlanmasına yol açar.</p>
<p>Bu ortam değişkeninin atanması Apache’nin yönlendirme için karakter
kümesi belirtmemesini sağlamak suretiyle hatalı tarayıcıların hedef
sayfayı yanlış karakter kodlamasıyla yorumlamasını önler.</p>
<div class="warning">
<h3>Güvenlik Uyarısı</h3>
<p>Hata sayfalarının bir karakter kümesi belirtilmeksizin yollanması,
HTTP/1.1 belirtimine uymayan ve karakter kümesini içeriğe bakarak
tahmin etmeye çalışan tarayıcılarda (MSIE) karşı siteden betik
saldırısı yorumuna sebep olabilir. Girdi verisindeki UTF-7 içerik
(istek betimleyici gibi) karşı siteden betik saldırılarını engellemek
için tasarlanmış normal önceleme mekanizmalarıyla öncelenmeyeceği için
böyle tarayıcılar UTF-7 karakter kodlaması kullanılarak kolayca
aldatılabilir.</p>
</div>
<h3><a name="proxy" id="proxy"><code>force-proxy-request-1.0</code>,
<code>proxy-nokeepalive</code>, <code>proxy-sendchunked</code> ve
<code>proxy-sendcl</code>, <code>proxy-chain-auth</code>,
<code>proxy-interim-response</code>, <code>proxy-initial-not-pooled</code>
</a></h3>
<p>Bu yönergeler <code class="module"><a href="/mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code> modülünün normal protokol
davranışını değiştirirler. Daha ayrıntılı bilgi için
<code class="module"><a href="/mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code> ve <code class="module"><a href="/mod/mod_proxy_http.html">mod_proxy_http</a></code>
belgelerine bakınız.</p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="/images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="examples" id="examples">Örnekler</a></h2>
<h3><a name="fixheader" id="fixheader">Bozuk başlıkların CGI betiklerine aktarılması</a></h3>
<p>2.4 sürümünden itibaren, <code class="module"><a href="/mod/mod_cgi.html">mod_cgi</a></code> modülü ve diğer
modüllerde HTTP başlıklarının ortam değişkenlerine dönüştürülmesi
bağlamında Apache daha seçici davranmaktadır. Önce HTTP başlığındaki
geçersiz karakterlerin tamamı altçizgilere dönüştürülür. Bu, başlık
zerki yoluyla yapılan karşı-site-betiklerini-çalıştırma saldırısını
önlemeye yöneliktir. (Bakınız: <a href="http://events.ccc.de/congress/2007/Fahrplan/events/2212.en.html">Unusual Web Bugs</a>, slide 19/20).</p>
<p>Bozuk başlıklar gönderdiği halde bunlara dokunulmamasını gerektiren
bir istemciniz varsa, <code class="module"><a href="/mod/mod_setenvif.html">mod_setenvif</a></code> ve
<code class="module"><a href="/mod/mod_header.html">mod_header</a></code> modüllerinin sunduğu yapıyı örnekteki gibi
kullanarak bu sorunun üstesinden gelebilirsiniz:</p>
<div class="example"><p><code>
# <br />
# Aşağıdaki satırlarla bir istemcinin gönderdiği bozuk<br />
# Accept_Encoding başlıklarının istenildiği gibi işlenmesi<br />
# sağlanabilir.<br />
#<br />
SetEnvIfNoCase ^Accept.Encoding$ ^(.*)$ fix_accept_encoding=$1<br />
RequestHeader set Accept-Encoding %{fix_accept_encoding}e env=fix_accept_encoding
</code></p></div>
<h3><a name="misbehaving" id="misbehaving">Protokolü yanlış yorumlayan tarayıcıların davranışlarının
değiştirilmesi</a></h3>
<p>Önceki sürümlerde bilinen istemci davranışlarına karşı önlem olarak
aşağıdaki satırların <code>httpd.conf</code> içinde bulunması
önerilirdi. Fakat, böyle tarayıcılar artık ortalıkta görünmediğinden
bu yapılandırmaya da artık gerek kalmamıştır.</p>
<div class="example"><p><code>
#<br />
# Aşağıdaki yönergeler normal HTTP yanıt davranışını değiştirirler.<br />
# İlk yönerge Netscape 2.x ve kendini öyle gösteren tarayıcılar için<br />
# kalıcı bağlantıyı (keepalive) iptal eder. İkinci yönerge ise HTTP/1.1<br />
# protokolü bozuk olan ve 301/302 durum kodlu yönlendirme yanıtları<br />
# kullanıldığında kalıcı bağlantıları gerektiği gibi desteklemeyen<br />
# Microsoft Internet Explorer 4.0b2 içindir.<br />
#<br />
BrowserMatch "Mozilla/2" nokeepalive<br />
BrowserMatch "MSIE 4\.0b2;" nokeepalive downgrade-1.0 force-response-1.0<br />
<br />
#<br />
# Aşağıdaki yönergeler HTTP/1.0 yanıtlarından başkasına yabancı olan<br />
# tarayıcılara HTTP/1.1 yanıtlarının gönderilmesini iptal eder.<br />
#<br />
BrowserMatch "RealPlayer 4\.0" force-response-1.0<br />
BrowserMatch "Java/1\.0" force-response-1.0<br />
BrowserMatch "JDK/1\.0" force-response-1.0
</code></p></div>
<h3><a name="no-img-log" id="no-img-log">Resim isteklerinin erişim günlüğüne kaydedilmemesi</a></h3>
<p>Bu örnek resim isteklerinin erişim günlüğüne yazılmasını engeller.
Bu örnek değiştirilerek belli dizinlerin veya belli konaklardan
gelen isteklerin günlüğe kaydedilmesini engellemek amacıyla da
kullanılabilir.</p>
<div class="example"><p><code>
SetEnvIf Request_URI \.gif image-request<br />
SetEnvIf Request_URI \.jpg image-request<br />
SetEnvIf Request_URI \.png image-request<br />
CustomLog logs/access_log common env=!image-request
</code></p></div>
<h3><a name="image-theft" id="image-theft">“Resim Hırsızlığı” için önlem alınması</a></h3>
<p>Bu örnekte sunucunuzda bulunmayan sayfalarda sunucunuzdaki
resimlerin kullanılmasının nasıl önleneceği gösterilmiştir. Bu
yapılandırma önerilmemekle birlikte nadir durumlarda işe yarar. Tüm
resimlerin <code>/siteler/resimler</code> dizini altında tutulduğu
varsayılmıştır.</p>
<div class="example"><p><code>
SetEnvIf Referer "^http://www\.example\.com/" local_referal<br />
# Referrer bilgisi göndermeyen tarayıcılara izin verelim<br />
SetEnvIf Referer "^$" local_referal<br />
&lt;Directory /siteler/resimler&gt;<br />
<span class="indent">
Order Deny,Allow<br />
Deny from all<br />
Allow from env=local_referal
</span>
&lt;/Directory&gt;
</code></p></div>
<p>Bu teknik hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek için ServerWatch
üzerindeki "<a href="http://www.serverwatch.com/tutorials/article.php/1132731">Diğer sitelerin sizin resimlerinizle donatılmasını engellemek</a>"
belgesine bakınız.</p>
</div></div>
<div class="bottomlang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="/en/env.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
<a href="/fr/env.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
<a href="/ja/env.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
<a href="/ko/env.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
<a href="/tr/env.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img src="/images/up.gif" alt="top" /></a></div><div class="section"><h2><a id="comments_section" name="comments_section">Yorum</a></h2><div class="warning"><strong>Notice:</strong><br />This is not a Q&amp;A section. Comments placed here should be pointed towards suggestions on improving the documentation or server, and may be removed again by our moderators if they are either implemented or considered invalid/off-topic. Questions on how to manage the Apache HTTP Server should be directed at either our IRC channel, #httpd, on Freenode, or sent to our <a href="http://httpd.apache.org/lists.html">mailing lists</a>.</div>
<script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
var comments_shortname = 'httpd';
var comments_identifier = 'http://httpd.apache.org/docs/trunk/env.html';
(function(w, d) {
if (w.location.hostname.toLowerCase() == "httpd.apache.org") {
d.write('<div id="comments_thread"><\/div>');
var s = d.createElement('script');
s.type = 'text/javascript';
s.async = true;
s.src = 'https://comments.apache.org/show_comments.lua?site=' + comments_shortname + '&page=' + comments_identifier;
(d.getElementsByTagName('head')[0] || d.getElementsByTagName('body')[0]).appendChild(s);
}
else {
d.write('<div id="comments_thread">Comments are disabled for this page at the moment.<\/div>');
}
})(window, document);
//--><!]]></script></div><div id="footer">
<p class="apache">Copyright 2015 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
<p class="menu"><a href="/mod/">Modüller</a> | <a href="/mod/quickreference.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="/glossary.html">Terimler</a> | <a href="/sitemap.html">Site Haritası</a></p></div><script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
if (typeof(prettyPrint) !== 'undefined') {
prettyPrint();
}
//--><!]]></script>
</body></html>